Hakediş İmalatlarında Birim Fiyatın Hatalı Alınması:

2013-2014 yılları restorasyon işinde;

A) YFA.002 poz nolu “Şantiye çevresinin galvanizli saç ile çevrilmesi” işi için yükleniciye ödemede bulunulması ve YFA.01 poz nolu “2. sınıf çam kerestesi ile koruyucu geçici çatı yapılması ve oluklu bitk. elyaflı bitüm emd. levhalı çatı örtüsü ile kaplanması” işi kapsamında ödenen geçici çatının yapılmaması;

İşe ait sözleşmenin “İşin ve İş Yerinin Korunması ve Sigortalanması” başlıklı 18 inci maddesinin 18.2. numaralı fıkrasında “Yüklenicinin iş ve iş yerinin korunması ve sigortalanması ile ilgili sorumlulukları konusunda Genel Şartnamede yer alan hükümler uygulanır.” denilerek Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) hükümlerine atıf yapılmıştır. YİGŞ’nin “İş ve işyerlerinin korunması ve sigortalanması” başlıklı 9 uncu maddesinin 11 inci fıkrasında ise; “İş ve işyerlerinin korunması konusunda gerek yapı denetimi görevlileri tarafından istenen ve gerekse yüklenicinin kendi arzusu ile uyguladığı güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümü yükleniciye aittir.” hükmü yer almaktadır. Söz konusu bu hüküm ister idarenin talebi üzerine olsun isterse yüklenicinin kendi arzusu ile yapılmış olsun, işin ve işyerinin korunması amacıyla uygulanan güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin tümünün yükleniciye ait olduğunu, bu amaçla idare bütçesinden herhangi bir ödeme yapılamayacağını ortaya koymaktadır.

Diğer taraftan her ne kadar mevzuatta güvenlik ve koruma önlemlerine ilişkin giderlerin yükleniciye ait olduğu ifade edilmiş ise de ihale aşamasında teklif birim fiyat cetvelinde iş kalemi olarak yer verilerek isteklilerden teklif alınan bir imalatın, idare tarafından yapılacak iş kapsamında değerlendirildiği ve bedelinin ödeneceğinin öngörüldüğü kabul edilmelidir. Zira teklif cetvelinde yer alan her bir imalat için istekliler bu imalatlar için ödeme yapılacağı düşüncesiyle tekliflerini vermektedirler.

İşe ait sözleşme dosyasına ekli, idare ve yüklenici tarafından onaylanmış teklif birim fiyat cetveli incelendiğinde YFA.002 nolu “Şantiye çevresinin galvanizli saç ile çevrilmesi” pozunun işin ihale edilme aşamasında teklif birim fiyat cetvelinde veya eki analizlerde yer alan bir iş kalemi olmadığı, daha sonra işin ilerleyen safhasında, işin yapıldığı alanın korunması amacıyla yeni birim fiyat analizi olarak oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda işin yüklenicisinin sözleşme eki YİGŞ’nin ilgili hükmü gereğince, gerek idareden gelen talep üzerine gerek kendi arzusu ile gerçekleşecek iş ve işyerinin güvenliği ve korunması amacıyla yapılacak uygulamalar için kendisine herhangi bir bedel ödenmeyeceğini bilerek teklifini verdiğinin kabul edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla idare tarafından YFA.002 poz nolu şantiye çevresinin galvanizli saç ile çevrilmesi işi için ödeme yapılması kamu zararına neden olmaktadır.

Diğer taraftan mahallinde yapılan incelemede, YFA.01 poz nolu “2. sınıf çam kerestesi ile koruyucu geçici çatı yapılması ve oluklu bitk. elyaflı bitüm emd. levhalı çatı örtüsü ile kaplanması” işi kapsamında geçici çatıya rastlanılmaması ve dolayısıyla yapılan yeni birim fiyat analizi ve yapım şartlarına uygun imalatın yapılmaması konusunda ise sorumlular tarafından yapılan savunmalardan işin devamı sırasında yapılmasına karar verilen geçici çatının yüklenici tarafından yangın tehlikesi ve kış şartlarından daha az etkilenmesi sebebiyle ahşap yerine demir profillerden yapıldığı, dolayısıyla Kültür Bakanlığı Birim fiyatlarında yer alan 3953 poz numarasından faydalanılarak oluşturulan ahşap malzemeli yeni birim fiyat analizi yerine “Demir karkaslı Geçici Çatı Yapılması” analizinden ödeme talebinin idarece reddedilerek ödemenin 2. sınıf ahşap keresteden geçici çatı yapılması birim fiyatından yapıldığı, ancak yüklenicinin “Çeşitli demir işleri” teklif fiyatının çok düşük olması nedeniyle tekrardan ayrıntılı metraj çalışması yapılarak kontrollük ve yüklenici firma ile birlikte yerinde ataşmanlı bir tespit yapıldığı ve ahşap ödenen ancak yerinde demir yapılan geçici çatı imalatının ve yine ahşap ödenen fakat yerinde demir yapılan çalışma platformunun tamamen minha edilerek yükleniciden toplamda …-TL tutarın tahsil edildiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla ahşap geçici çatı konusunda kamu zararı tutarının …-TL olduğu tespit edilmiştir. Sorumlular savunmalarında söz konusu tutarın yükleniciden tahsil edildiğini bildirmişlerdir.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle, … İnş. Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki … 2013-2014 yılları uygulama işinde; YFA.002 poz nolu “Şantiye çevresinin galvanizli saç ile çevrilmesi” işi için yükleniciye ödemede bulunulması ve YFA.01 poz nolu “2. sınıf çam kerestesi ile koruyucu geçici çatı yapılması ve oluklu bitk. elyaflı bitüm emd. levhalı çatı örtüsü ile kaplanması” işi kapsamında ödenen geçici çatının yapılmamasının sorgu konusu edildiği toplam …-TL’nin;

YFA.002 poz nolu “Şantiye çevresinin galvanizli saç ile çevrilmesi” işi için yükleniciye ödemede bulunulması suretiyle sebep olunan toplam …-TL kamu zararının …’dan müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,

YFA.01 poz nolu “2. sınıf çam kerestesi ile koruyucu geçici çatı yapılması ve oluklu bitk. elyaflı bitüm emd. levhalı çatı örtüsü ile kaplanması” işi kapsamında ödenen geçici çatının yapılmaması konusunun sorgu konusu edildiği bakiye …-TL’nin;

…-TL’si … tarih ve … nolu banka dekontu ile tahsil edildiğinden ilişilecek bir husus kalmadığına ve bakiye …-TL’nin de yukarıda açıklanan gerekçelerle mevzuatına uygun olduğu anlaşıldığından ilişilecek husus bulunmadığına oybirliğiyle, karar verildi.

B) YFA.005 poz nolu “… içerisinde bulunan dükkan camekanlarına polistren köpüklü, kontraplak levha ve ahşap karkasla koruma kaplaması yapılması” işinde kontraplak malzeme yerine 18 mm OSB malzeme kullanılması, polistren köpüğün kesişim yerlerinde toz geçişine engel olmak amacıyla kullanılması birim imalatta kereste miktarının yüksek alınması;

… İnş. Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki … 2013-2014 yılları uygulama işinde, YFA.005 poz nolu “… içerisinde bulunan dükkan camekanlarına polistren köpüklü, kontraplak levha ve ahşap karkasla koruma kaplaması yapılması” işi yeni birim fiyat analiz girdileri ile mahallinde fiilen yapılmış olan imalat karşılaştırmasında kontraplak malzeme yerine 18 mm OSB malzemenin kullanıldığı, polistren köpüğün kesişim yerlerinde toz geçişine engel olmak amacıyla kullanıldığı ve birim imalatta kereste miktarının yüksek alındığı görülmüştür. Dolayısıyla analiz girdi malzemelerinin hatalı ve yüksek alınması sonucu kamu zararına neden olunmuştur.

Sorumlular göndermiş oldukları savunmalarında tespit edilen kamu zararı tutarının yüklenici tarafından geri ödendiğini bildirmişlerdir.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle, … İnş. Tic. Ltd. Şti. yüklenimindeki … 2013-2014 yılları uygulama işinde, YFA.005 poz nolu “… içerisinde bulunan dükkan camekanlarına polistren köpüklü, kontraplak levha ve ahşap karkasla koruma kaplaması yapılması” işinde kontraplak malzeme yerine 18 mm OSB malzeme kullanılması, polistren köpüğün kesişim yerlerinde toz geçişine engel olmak amacıyla kullanılması birim imalatta kereste miktarının yüksek alınması suretiyle sebep olunan toplam …-TL kamu zararı … tarih ve … banka dekontu ile tahsil edildiğinden ilişilecek bir husus kalmadığına oybirliğiyle, karar verildi.