İşçi ücretleri

……. tarihinde ……. İhale Kayıt Numarası ile ihale edilen ve yüklenicisi ……. İş Ortaklığı olan …….-TL sözleşme bedelli ……. Belediyesi …….Müdürlüğü .….Tarihleri Arasında …….Temizlik, Bakım, ……. ve Destek Elemanı Hizmet Alımı İşi kapsamında mesaisinin tamamını idarede geçiren ……. adet işçi dışında, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmayan ve haftalık çalışma saatinin tamamını idarede geçirmeyen, sadece çalıştıkları saat başına ücret alan kişiler ile ilgili olarak da toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, sosyal yardım ve ikramiye ödemesi yapılması neticesinde ……. TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,

11 Eylül 2014 tarih ve 29116 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6552 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile değiştirilen 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin (e) bendinde;

“İdarelerin bu Kanunda tanımlanan hizmetlerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında aşağıda belirtilen hususlara uyması zorunludur:

1) İdarelerce kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması hâlinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabilir. Bu kapsamda ihaleye çıkılabilecek yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerini; idarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı, yerleşik yargı içtihatları ile 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası dikkate alınmak suretiyle idareler itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye işçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 67 nci maddesi ile diğer kanunların hizmet alımına ilişkin özel hükümleri saklıdır.

2) İdarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı ile 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası esas alınmak suretiyle, idareye ait bir işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde idarenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde hizmet alımı ihalesine çıkılabilir.

3) Danışmanlık hizmet alım ihalelerinde istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması şartı aranmaz.” hükümleri yer almaktadır.

6552 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesi ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 8inci maddesine;

“4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu iş sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu iş sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez, 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası esas alınarak asıl işveren sıfatından dolayı ücret farkına hükmedilemez ve asıl işveren sıfatıyla sorumluluk yüklenemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenir.

22/9/2012 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanabilmesine ilişkin hüküm bulunan yapım işleri ihalelerinde, yaklaşık maliyetin yarısından fazlasını akaryakıt giderinin oluşturduğu ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla fesih veya tasfiye edilmeksizin geçici kabulü yapılmış işler ile devam eden işlerin, 22/9/2012 tarihinden sonra gerçekleştirilen kısımlarında kullanılan akaryakıta ilişkin olarak özel tüketim vergisinde gerçekleşen artış nedeniyle fiyat farkı hesaplanmasında 3l/8/20l3 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri uygulanır” hükümlerine yer verilmiştir.

Söz konusu hükümler uyarınca; 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin (e) bendi kapsamında ihale edilen işlerde alt işveren tarafından kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak şekilde toplu iş sözleşmesi imzalanabilecek olup; toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ücret farklarının idarelerce fiyat farkı olarak ödenebilmesinin ilk şartı, söz konusu hizmet işinin 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesi (e) bendi kapsamında “Personel Çalıştırılmasına Dayalı” bir hizmet alımı olması ve çalışanların da bu kapsamda çalışıyor olmasıdır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin “Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Giderler” başlıklı 78 inci maddesinin (1) inci bendinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir” denilmektedir.

……. Belediyesi …….Müdürlüğü .….Tarihleri Arasında …….Temizlik, Bakım, ……. ve Destek Elemanı Hizmet Alımı İşine ait Sözleşme Tasarısının “İş tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde;

“Sözleşme konusu iş; ……. Yardımcı Eleman, ……. Büro Elemanı, ……. Bilgi Belge Yönetimi Görevlisi, ……. Sahne Teknik Elemanı, ……. Yardımcı Sanatçı, ……. Tiyatro Oyuncusu, ……. Dijital Film Atölyesi Eğitmeni, ……. Müzisyen, ……. Dramaturg, ……. Sahne Tasarımcısı, ……. Genel Sanat Yönetmeni, ……. Tiyatro Yönetmeni, ……. Tesis Yöneticisi olmak üzere ……. kişi tam zamanlı, ……. Dijital Film Atölyesi Yönetmeni için ……. saat ve ……. Yardımcı oyuncu için ……. saat olmak üzere toplam ……. saat üzerinden yarı zamanlı personel ile ……. Belediyesi ……. Müdürlüğü ……. Aylık Personel Hizmeti Alımıdır. İşin teknik özellikleri ve diğer ayrıntıları sözleşme ekinde yer alan ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde düzenlenmiştir” denilmektedir.

Söz konusu işe ait teknik şartnamede;

“Bu teknik şartname ……. Belediyesi, ……. Müdürlüğü’nde ……. tarihleri arasında Müdürlüğün kuruluş amacına yönelik olarak açılacak kurslarda verilecek eğitimin ve gerçekleştirilecek sanatsal etkinliklerde sanat üretiminin nitelik yitirmeden gerçekleşmesi, artan sanatsal taleplerin karşılanması ve bu hizmetlerin eksiksiz yapılabilmesi için genel sanat yönetmeni, tiyatro yönetmeni, tiyatro oyuncusu, yardımcı sanatçı, yardımcı oyuncu, müzisyen, sahne tasarımcısı, dramaturg, dijital film atölyesi yönetmeni, dijital film atölyesi eğitmeni, bilgi ve belge yönetimi görevlisi, sahne teknik elemanı, büro elemanı, yardımcı eleman ve tesislerin kullanım organizasyonları için tesis yöneticisi işleri için hizmet alımıdır.

İş süresince tam zamanlı olarak;

……. Yardımcı Eleman, ……. Büro Elemanı, ……. Bilgi Belge Yönetimi Görevlisi, ……. Sahne Teknik Elemanı, ……. Yardımcı Sanatçı, ……. Tiyatro Oyuncusu, ……. Dijital Film Atölyesi Eğitmeni, ……. Müzisyen, ……. Dramaturg, ……. Sahne Tasarımcısı, ……. Genel Sanat Yönetmeni, ……. Tiyatro Yönetmeni, ……. Tesis Yöneticisi olmak üzere ……. kişi çalışacaktır.

……. saat Dijital Film Atölyesi Yönetmenliği ve ……. saat Yardımcı oyunculuk hizmeti alınacaktır” ifadelerine yer verilmiştir.

Buna göre, söz konusu işte ……. kişi tam zamanlı olarak çalışırken, ……. kişinin ifa ettiği ……. saatlik Dijital Film Atölyesi Yönetmenliği ve Yardımcı oyunculuk hizmetleri kısmi zamanlı çalışmayı ifade etmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar doğrultusunda, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 8 inci maddesi gereği personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı işleri kapsamında çalıştırılan taşeron işçilerle ilgili olarak düzenlenen toplu iş sözleşmelerinde öngörülmüş olan haklardan haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçiler yararlanabilmekte olup; rapora konu edilen ……. Belediyesi ……. Müdürlüğü ……. Tarihleri Arasında ……. Temizlik, Bakım, ……. ve Destek Elemanı Hizmet Alımı İşinde, toplu iş sözleşmesi ile getirilmiş olan ek haklardan sadece, sayısı ihale dokümanında belirtilmiş olan ve günlük ……. haftalık ……. saat olarak belirlenen çalışma saatlerinin tamamı idare için kullanılan ……. adet işçi faydalanabilecektir. Bunun dışında, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabulü mümkün olmayan ve buna bağlı olarak toplu iş sözleşmesi kapsamında olmayan saatlik ücret ödenenler için Toplu İş Sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, sosyal yardım ve ikramiye ödemesinde bulunulması mümkün değildir. Ancak idare tarafından, kısmi zamanlı çalışan ……. kişi için de sözleşmeden kaynaklanan ödemelerin yapıldığı ve kamu zararına neden olunduğu anlaşılmıştır.

31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazete yayınlanan İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Ön Mali Kontrolün Kapsamı” başlıklı 10 uncu maddesinde;

“Ön malî kontrol görevi, idarelerin yönetim sorumluluğu çerçevesinde, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından yerine getirilir.

Ön malî kontrol, harcama birimleri tarafından yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollerden oluşur. Malî hizmetler birimi tarafından yapılacak ön malî kontrol, Usul ve Esaslarda belirtilen kontroller ile idarelerce yapılacak düzenlemeler çerçevesinde bu birim tarafından yapılması öngörülen kontrollerden meydana gelir.

Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin malî karar ve işlemler, harcama birimleri ve malî hizmetler birimi tarafından idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama veya finansman programları, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer malî mevzuat hükümlerine uygunluk yönlerinden kontrol edilir. Malî karar ve işlemler harcama birimleri tarafından kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması açısından da kontrol edilir” hükümleri yer almaktadır. Söz konusu yönetmeliğin üçüncü fıkrasında yer alan mali karar ve işlemlerin merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer mali mevzuat hükümlerine uygunluk yönünden kontrolü, harcama birimlerine verilen bir sorumluluktur ve bu sorumluluk harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin üzerindedir.

Aynı Yönetmeliğin “Ön Mali Kontrolün Niteliği” başlıklı 11 inci maddesinde;

“…

Malî karar ve işlemlerin ön malî kontrole tâbi tutulması ve ön malî kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz” hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu hüküm 5018 sayılı Kanun ve İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Harcama Yetkililerine ve Gerçekleştirme Görevlilerine verilen sorumluluğu pekiştiren bir düzenlemedir. Dolayısıyla, Gerçekleştirme Görevlisi …….’ün savunmasının kabul edilmesi ve harcama sürecinde yalnızca Harcama Yetkililerinin sorumlu olduğuna hükmedilmesi mümkün değildir.

Bu itibarla, ……. tarihinde ……. İhale Kayıt Numarası ile ihale edilen ve yüklenicisi ……. İş Ortaklığı olan ……. -TL sözleşme bedelli ……. Belediyesi ……. Müdürlüğü ……. Tarihleri Arasında ……. Temizlik, Bakım, ……. ve Destek Elemanı Hizmet Alımı İşi kapsamında mesaisinin tamamını idarede geçiren ……. adet işçi dışında, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmayan ve haftalık çalışma saatinin tamamını idarede geçirmeyen, sadece çalıştıkları saat başına ücret alan kişiler ile ilgili olarak da toplu iş sözleşmesinden kaynaklı ücret farkı, sosyal yardım ve ikramiye ödemesi yapılması neticesinde oluşan ……. TL kamu zararının,

……. TL’sinin Gerçekleştirme Görevlileri ……., ……. ve Harcama Yetkilisi…….’ye,

…

……. TL’sinin Gerçekleştirme Görevlileri ……., ……. ve Harcama Yetkilisi …….’ye,

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

İş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren aynı Kanunun 55 inci maddesi gereğince altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oyçokluğuyla karar verildi.

Azınlık Görüşü:

Üye …….’in karşı oy gerekçesi:

“Söz konusu işe ilişkin yapılan incelemede, kısmi süreli çalıştığı iddia edilen ……. kişinin Belediye için ifa ettikleri hizmet dışında başka bir yerde çalışmadıkları, yani mesailerinin tamamını idare için sarf ettikleri anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu kişilere toplu sözleşmeden kaynaklanan ödemelerin yapılmaması, hakkaniyete aykırılık teşkil edecektir. Bu itibarla, hesap ve işlemlerin mevzuata uygun olduğuna karar verilmesi gerekir”