Esas No. : 2006/2

Karar No. : 5168/2



SAYIŞTAY GENEL KURULU İÇTİHADI BİRLEŞTİRME KARARI



KONU

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülen baraj ve gölet inşaatlarındaki ulaşım yolu, malzeme taşıma yolu, servis yolu ve benzeri yolların yapımı sırasında, B-15.313 pozu ile elde edilerek yolda dolguda kullanıldıktan sonra kalan kazı malzemesinin depoya taşınması halinde, nakliye ödemesine esas poz konusunda Temyiz Kurulunun 30.6.2004 tarih ve 10983 sayılı, 10.7.2006 tarih ve 12558 sayılı ilâmları ile 21.7.2006 tarih ve 12744 sayılı ilâmı arasında aykırılık bulunduğundan bahisle içtihadın birleştirilmesi istemi.

USUL YÖNÜNDEN İNCELEME

Balıkesir Katma Bütçeli İdareler Saymanlığı (Devlet Su İşleri 25. Bölge Müdürlüğü) 2000 yılı idare hesabının 3. Dairede yargılanması sonucunda çıkarılan 632 sayılı ilâmın 4’üncü maddesi hükmüne karşı sorumlular tarafından yapılan itiraz üzerine düzenlenen 30.6.2004 tarih ve 10983 sayılı Temyiz Kurulu ilâmına esas 27.1.2004 tarih ve 26868 sayılı tutanakta:

“632 sayılı ilâmın 4’üncü maddesiyle, Müteahhit …… yükleniminde yürütülen “Çanakkale-Yenice-Kayatepe Göleti ve Sulaması İnşaatı” işinde, gölet yol kazılarında, yarma kazı fazlasının depoya taşıma bedelinin, sözleşme eki DSİ Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının B-07.D/5(8) poz no.lu taşımaya ait düzenlemenin 2. maddesindeki, “Poz B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne tatbik olunur.” hükmü gereği B-07.D/5(8) poz no.lu formül üzerinden değil, nakliyelere ait genel notlar bölümünün 25’inci maddesinin (c) işaretli bendinde, “Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.” hükmü gereği B-07.D/4 pozunun uygulanması gerekirken, depoya konulduğu için “yol dolgusuna konulması şartını” taşımadığı halde B-07.D/5(8) poz no.lu formül üzerinden hesaplanması nedeniyle fazla ödenen 2.219.640.000- liraya tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi temyiz dilekçesinde, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığının Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabında, kazılan zemin cinsleri, zorluk derecelerine göre,

1-) Kaya ve batak zeminler hariç her cins ve klasta zemin;

2-) Yumuşak kaya zemin;

3-) Kaya zemin olmak üzere üç kısma ayrıldığı; bu zemin cinslerinin de kullanma gayelerine göre poz numaraları ile tariflendirildikleri; zeminin cinsi, kazılması, yüklenmesi ve serilmesi durumlarında en kolaydan zora doğru fiyatın da yükseldiği; ilamda, sözleşme eki Birim Fiyat Cetveli kitabının B-07.B/5 (8) poz no.lu taşımaya ait düzenlemenin 2’nci maddesindeki "poz B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması, yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulması şartı ile" ibaresinin bulunduğunu, şayet kazıya yol dolgusunda kullanmayıp, depoya atma halinde Birim Fiyat Kitabının 25’inci maddesinin (c) bendine atıf yapılarak "Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun m³ fiyatına B-07.D/4 pozu uygulanır." maddesinden yararlanarak fiyatın B.07.D/4 ile, yani taşıma fiyatlarının en düşüğü olan 0.9 katsayısı ile çarpılarak hesaplandığı, bu hesap şeklinin yanlış olduğu, zira yapılan imalatın isminin B-15.313 barajlarda kaya kazılması ve yolda dolguya konulması olduğu, malzemenin yolda kazılıp, depoya atılmasına dair başkaca herhangi bir poz tarifinin bulunmadığı, Birim Fiyat Cetvelinin pozlarla ilgili notlar bölümünün 17’nci maddesinde, depoya konulan kaya kazılarının B-15.313 fiyatının % 75'i ile ödeneceğinin belirtildiği, ödemelerin de böyle yapılması gerektiği, bu nedenle fazla ödemenin olmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

Sözleşme eki DSİ Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının B-07.D/5(8) poz no.lu taşımaya ait düzenlemede, “Nakliyesinin ayrıca ödenmesi icabettiği mukavelede yazılı nakliye bedelleri hesabında sırf B-07.D/5’in tatbik edileceği malzemeler ve ölçü yerleri aşağıda ayrı ayrı gösterilmiştir. Nakliyeler için B-07.D/5 fiyatı sadece:

1- ….

2- Poz B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne tatbik olunur.”

3- ….

Hükmü ile, B-15.313 pozu ile yolda kazılan kayanın aynı zamanda yol dolgusuna konulmak amacıyla taşınması halinde B-07.D/5(8) taşıma formülünün kullanılabileceği açıkça belirtilmiştir.

B-15.313 pozu ile yolda kazılan kayalar yol dolgusuna değil, depoya taşındığından DSİ Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının Nakliyelere Ait Genel Notlar bölümünün 25’inci maddesindeki:

“Yukarıda 24. maddede zikredilin çimento ve demir malzemesi hariç olmak üzere:

a) Nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin tarifi yapılmış malzeme bedelinin tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak (Karayolu ile taşımalar) ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarının tatbiki gereken bir poz ile ödenmesi esastır.

b) Her taşıma işine ait Poz.un altına iş bu pozisyonun tatbik edilmesi gerekli malzemeler tarifi yapılarak belirlenmiş ve metreküp birimi esas olmak üzere ölçü tarzları da ayrıca yazılmıştır

c) Herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.”

Hükümleri gereği, B-07.D/5(8) değil B-07.D/4(7) formülü ile hesaplanacak birim fiyattan taşıma bedeli ödenmesi gerekmektedir. Bu nedenle yerinde olmayan dilekçi iddialarının reddi ile mevzuata uygun olarak 632 sayılı ilâmın 4’üncü maddesi ile verilen …… liraya ilişkin tazmin hükmünün tasdikine karar verildi.” denilmiştir.

Balıkesir Katma Bütçeli İdareler Saymanlığı (Devlet Su İşleri 25. Bölge Müdürlüğü) 2001 yılı idare hesabının 3. Dairede yargılanması sonucunda çıkarılan 628 sayılı ilâmın 11’inci maddesi hükmüne karşı sorumlular tarafından yapılan itiraz üzerine düzenlenen 10.7.2006 tarih ve 12558 sayılı Temyiz Kurulu ilâmına esas 22.11.2005 tarih ve 28229 sayılı tutanakta:

“628 sayılı ilamın 11. maddesi ile; Bayramdere Barajı İnşaatı işine ait hakediş ödemelerinde, gölet yollarında B-15.309/1 ve B-15.313/1 pozlarından yapılan kazıların depoya nakliye bedellerinin B-07.D/7 pozu yerine B-07.D/6 ve B-07.D/8 pozlarından hesaplanması sonucu fazla ödeme yapıldığı gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi dilekçesinde; DSİ Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığının BİRİM FİYAT CETVELİ (Tarifleri ve Şartları) kitabında, kazıların zemin cinsleri ve zorluk derecelerine göre 3 kısma ayrılmış olduğunu, zorluk derecesi en kolayından başlamak üzere derecelendirmenin,

1-Kaya ve Batak Zeminler Hariç Her Cins ve Klasta Zemin,

2- Yumuşak Kaya Zemin,

3- Kaya Zemin,

şeklinde olduğunu, kullanılma gayelerine göre B-15.301, B-15.302, B-15.304, B-15.306, B-15.307, B-15.308, B-15.309, B-15.310, B-15.311, B-15.312, B-15.313 pozları ile tariflenmiş olduklarını, birim fiyat cetveli kitabında, kazının yolda dolguya konulması ile depoya konulması arasında, taşıma fiyatında herhangi bir fark olacağı ibaresinin bulunmadığını, her iki halde de aynı taşıma fiyatının uygulanmakta olduğunu, ancak, ilamda bahsedildiği üzere, sadece sözleşme eki Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve şartları) kitabının, B-07.D/5 (8) poz no.lu taşımaya ait düzenlemenin 2. maddesinde, "Poz B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması, yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulma şartı ile” ibaresinin olduğunu, ilamda bu durumda aynı kitabın 25. maddesinin C bendine atıf yapmakta, "Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun m3 fiyatına B-07.D/4 pozu uygulanır." maddesinden yararlanarak, fiyatın B-07.D/4 ile, yani taşıma fiyatlarının en düşüğü olan (katsayısı 0,9) poz ile ödenmesi gerektiğini söylemekte olduğunu, bu şekilde yapılan uygulamanın yanlış olacağını, yapılan imalatın isminin "B-15.313 Barajlarda kaya kazılması ve YOLDA DOLGUYA konulması" şeklinde olduğunu, malzemenin yolda kazılıp, depoya atılmasına dair başkaca herhangi bir poz tarifinin olmadığını, sadece Birim Fiyat Cetveli kitabının pozlarla ilgili notlar bölümünün 17. maddesinde (64. sayfa), depoya konulan kaya kazılarının B-15.313 fiyatının %75'i ile ödenir denilmesi nedeniyle, ödemenin bu şekilde yapılmakta olduğunu, esas poz ödemesinin B-15.313 olduğunu, bu nedenle, 25/c maddesindeki "Herhangi bir malzeme TARİF VEYA İSİM OLARAK…… ZİKREDİLMEMİŞ" olmasının mümkün olmayıp, B-15.313 pozunun B-07.D/5’li taşıma pozunda ZİKREDİLMİŞ olduğunu, ilamda önerildiği gibi ödeme yapıldığında, zemin cinsi en zor olan KAYANIN taşıma bedelinin, zemin cinsi en kolay olan KAYADAN GAYRİ MALZEMENİN taşıma bedeli ile AYNI değerde olacağını, YUMUŞAK KAYANIN taşıma bedelinden DAHA UCUZ olduğunu, bunun da önemli bir çelişki olup, zemin cinsleri tarifleri zorluk derecelendirmesine ters düşmekte olduğunu, ilamında önerilen B-07.D/4'lü taşıma poz ödemelerinin tariflendiği Birim Fiyat Cetveli kitabının 13 ve 14. sayfalarındaki açıklamalarda, bu gruba giren malzemelerin: KAYADAN GAYRİ ZEMİN, NEBATİ TOPRAK (Sandık açılması), SADECE KUM, SADECE ÇAKIL cinslerinin olduğunu, bu zeminlerin kazısı, yüklemesi, TAŞINMASI, serilmesi en kolay ve zahmetsiz zeminler olduğunu, bu grup içine, B-15.313 pozu ile tariflenen SERT KAYA malzemesini dahil etmenin ve taşımasını B-07.D/4'lü bedel ile ödemenin doğru bir yaklaşım olmadığını, dolguya da gitse, depoya da gitse ölçü birimi olarak kazı yerinde ölçülen beher m3 KAYA malzemesinin, kamyonlara yüklenip, aynı yol şartlarında ve hiçbir taşıma kriter farklılığı olmadan, DOLGUYA giden malzeme için 1,30 katsayısı ile,DEPOYA giden malzeme için 0,90 katsayısı ile ödeme yapılmasının çelişki ve haksızlık olduğunu, denetçinin yorumladığı şekilde ödeme yapılması halinde, yol inşaatında kazı yapıp, depoya taşınması durumunda, her bakımdan en kolay zemin olan kayadan gayri zemin taşıması ile, en zor zemin olan kaya zemin taşıma fiyatının aynı olmakta olduğunu, ara zorlukta olan yumuşak kaya zemin taşımasının daha pahalı olacağını, bu durumun, birim fiyat kitabındaki zemin zorluk derecelendirilmesine ters düştüğünü, yukarıda geniş bir biçimde belirtilen nedenlerle, Sayıştay sorgu kağıdında fazla ödeme olarak gösterilen miktarın, gerçekte doğru uygulanmış ve sözleşme hükümlerine uyan yasal bir bedel ve KAYA TAŞINMASI bedeli olduğunu, aksi takdirde, zeminlerin zorluk derecelerine ters düşen çelişkinin izahını yapmanın, idaremizce mümkün olamayacağını ve hukukî problemler de yaratabileceğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

İlam hükmü gölet yollarında B-15.309/1 ve B-15.313/1 pozlarından yapılan kazıların depoya nakliye bedellerinin B-07.D/4(7) pozu yerine B-07.D/3(6) ve B-07.D/5(8) pozlarından hesaplanması sonucu fazla ödeme yapıldığı gerekçesiyle verilmiş olup dilekçinin temyiz gerekçesinin ana dayanağı, farklı yoğunluklara dolayısıyla farklı taşıma güçlüklerine sahip kaya, yumuşak kaya ve bunların haricindeki zeminlerin taşıma bedellerinin aynı olmasının mümkün olmayacağıdır.

Sözleşme eki DSİ (HES) Birim Fiyat Tarif ve Şartları Kitabında yer alan B-07.D/3(6) poz no.lu birim fiyatın tarifinde; B-07.D/3(6) birim fiyatının B-15.309 poz no.su ile ödenen (Barajlarda yumuşak kaya ve batak zemin kazılması ve yolda dolguya konulması) işinde kazı maktaında ölçülen yumuşak kaya veya batak zeminin beher metre küpü için tatbik edileceği, yine Birim Fiyat Tarif ve Şartları Kitabında yer alan B-07.D/5(8) poz no.lu birim fiyatın tarifinde; B-07.D/5(8) birim fiyatının B-15.313 poz nosu ile ödenen (kaya kazılması ve yolda dolguya konulması) işinde yol dolgusunda kullanılması şartıyla kazı maktaında ölçülen kaya zeminin beher metreküpü için tatbik edileceği ibaresi yer almaktadır.

Aynı kitabın Nakliyelere Ait Genel Notlar Kısmının 25. maddesinde ise; “a) Nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak (Karayolu ile taşımalar) ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4 ve B-07.D/5 pozlarının tatbiki gereken bir poz ile ödenmesi esastır.

Her taşıma işine ait Pozun altına iş bu pozisyonun tatbik edilmesi gerekli malzemeler tarifi yapılarak belirlenmiş ve metreküp birimi esas olmak üzere ölçü tarzları da ayrıca yazılmıştır.

Herhangi bir malzeme tarif veya malzeme olarak B-07.D/3, B-07.D/4 ve B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

B-15.309 ve B-15.313 pozlarından yapılan ve depoya nakledilen kazılar B-07.D/3, B-07.D/4 ve B-07.D/5 pozlarında zikredilmemiş olduğundan bu kazılardan çıkan ve depoya nakledilen kazı malzemelerinin naklinde B-07.D/4 pozunun uygulanması gerekmektedir.

Yine aynı notların 13-a maddesinde; “Pozisyon B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formülleri yani fiyatları, taşınan malzemenin cinsi, sertliği veya yumuşaklığı, birim ağırlığı ve/veya özgül ağırlığı, yerinde rutubet miktarı ve/veya Teknik Şartnamesine göre istenilen rutubet miktarı, her türlü durumu vesaire gibi sebepler ve faktörlere bağlı değildir. Bu faktör veya sebepleri ileri sürülerek B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formüllerinde yani fiyatlarında bir değişiklik talep edilemez. (a) katsayısının bütün bu hususları aksettirdiği ve ihtiva ettiği kabul edilmiştir.” hükmü yer almaktadır.

Nakliyelere Ait Genel Notlarda yer alan bu hükümlere göre B-15.309 ve B-15.313 pozlarından yapılan ve depoya nakledilen kazıların metreküpüne ödenecek nakliye bedeli zemin cinsi ne olursa olsun B-07.D/4 pozundan ödenecektir. Farklı yoğunluklara sahip kazı malzemesinin metreküp nakliye bedellerinin aynı olamayacağına dair iddianın Nakliyelere Ait Genel Notların 13. maddesi karşısında hiçbir geçerliliği bulunmamaktadır.

Yukarda açıklanan nedenlerle 628 sayılı ilamın 11. maddesi ile verilen tazmin hükmünün tasdikine karar verildi.” denilmiştir.

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Merkez Saymanlığı 2002 yılı idare hesabının 4. Dairece yargılanması sonucunda çıkarılan 641 sayılı ilâmın 46’ncı maddesi hükmüne karşı sorumlular tarafından yapılan itiraz üzerine düzenlenen 21.7.2006 tarih ve 12744 sayılı Temyiz Kurulu ilâmına esas 7.4.2006 tarih 28572 sayılı tutanakta:

“641 sayılı ilamın 46. maddesi ile; ……... yükleniminde bulunan Klavuzlu Barajı ve HES İnşaatı işinde, B-15.313/A poz nolu kazı malzemesinin depoya naklinde D.07.D/4 (7) poz no.lu nakliye analizinin kullanılması gerekirken D.07.D/5 (8) poz nolu analizin kullanılması sonucu fazla ödeme yapıldığı gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi dilekçesinde; Nakliyelere ait Genel Notların (25/c) maddesinde "Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır" şeklinde bir ifade olduğunu. B-15.313 pozunun ise; B-07.D/5 karayolu ile taşımalar başlığı altındaki 2’nci maddede açıkça zikredilmiş olduğunu. bu nedenle; B-15.313 pozu için, B-07.D/4 pozunun uygulanmasının düşünülemeyeceğini, ayrıca sözleşmenin hiçbir maddesinin aynı özelliklere sahip malzemelere farklı nakliye birim fiyatı ödeneceğinden bahsetmemekte, tam tersine aynı cins malzemelerin nakil bedellerinin aynı sınıfta toplanması gerektiğini vurgulamakta olduğunu, ilamda 2 no.lu not hükmünden hareket ederek, dolgu yerine depoya nakledilen kazı artığı malzeme için B-07.D/4 pozu üzerinden nakliye bedeli ödenmesi gerektiğinin ileri sürülmüş olduğunu. "Kazının kaya olması durumu değiştirmez" yorumunun temel hatalı bir yorum olduğunu, sözleşme ve ekleri ile birim fiyat tariflerine göre; kazının klasta belirlenen cinsi ve kazının kullanıldığı dolgu yerinin, fiyat oluşumunu etkileyen unsurlar olduğunu, dolgu dışına atılmasının ise sözleşme içi bir uygulama olduğunu, nakliye birim fiyatlarının da esas birim fiyatlara bağlı olarak tayin edilmekte olduğunu, 2 no.lu not hükmünün mefhumu muhalifinden hareket ederek kıyasen bir hüküm tesis edilmesinin mümkün olmadığı gibi, 2 no.lu hükümde de, depoya götürülen kazı atığı malzeme için B-07.D/4 pozu üzerinden nakliye pozu ödeneceğine ilişkin bir hükmün yer almamakta olduğunu, dolayısıyla söz konusu iddianın geçerli bir dayanağının da bulunmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmektedir.

İlam hükmü, depoya taşınan kazı malzemesi için B-07.D/7 poz no.lu taşıma formülü yerine B-07.D/8 poz no.lu taşıma formülüne göre hesaplanan bedelin ödenmesi sonucu fazla ödeme yapıldığı gerekçesiyle verilmiştir.

Dilekçi itirazlarının gerekçesini, kaya kazılarının B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyatında sayılmış olduğu, B-07.D/5 pozunda yer alan ve ilam hükmüne gerekçe olarak gösterilen “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmünün kazının baraj dolgusuna konulmasına karşı konulmuş bir şart olduğu, aynı şartlarda kazılan ve baraj dolgusunda kullanılan kaya kazıları için dolguda ölçülen miktar üzerinden B-07.D/3 pozundan ödeme yapılması gerektiğinden, bu şartın konmuş olduğu, kazı ve nakliye pozları birlikte incelendiğinde nakliye pozlarının kazı miktarının ölçüm yerine göre belirlendiğinin ve ilam hükmüne gerekçe oluşturan bu hükmün, aynı şartlarda kazılan ve baraj dolgusunda kullanılan kaya kazıları için dolguda ölçülen miktar üzerinden B-07.D/3 pozundan ödeme yapılması gerektiğinden, konmuş olduğunun görüleceği, kazının kazı yerinde ölçülen miktarı ile dolguda ölçülen miktarlarının, kazım sırasında oluşan kabarma sonucu farklı olması nedeniyle nakliye birim fiyatlarının, kazı miktarının ölçüm yerine göre belirlenmiş olduğu, bunun nakliye formüllerinde yer alan ve nakliye mesafesi dışında tek farklı unsur olan S katsayısından da açıkça görüleceği, “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (c) fıkrasındaki “Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.” hükmünün baraj inşaatının ana unsuru olan kazı ve kazı malzemelerini içermediği, bu hükmün baraj inşaatında münferit olarak ortaya çıkan, moloz nakli gibi durumları içeren bir hüküm olduğu, baraj inşaatının ana unsuru olan kazı malzemesinin her cinsinin nakliye formüllerinde sayılmış olduğu, baraj inşaatında ana unsur olan kazı malzemesinin herhangi bir cinsinin nakliye formüllerinde sayılmamış olmasının mümkün olamayacağı oluşturmaktadır.

İlam hükmünde gerekçe olarak, B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifinde yer alan, “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmü ile “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (c) fıkrasındaki “Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesinin de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

İlam hükmünde gerekçe olarak yer alan “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (c) fıkrasındaki hüküm ilama yanlış yazılmıştır. “Herhangi bir malzeme tarif ve isim olarak…” ibaresi DSİ birim fiyat tarifleri kitabında “Herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak…” şeklinde yer almaktadır. Yani nakliyesi ödenmesi gereken bir malzemenin nakliye birim fiyatlarında hem tarifinin, hem de isminin birlikte sayılması gerekmemektedir. Bir malzeme tarif veya isim olarak nakliye birim fiyatlarında sayılmış ise bu malzeme için “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (c) fıkrasındaki hükmün uygulanması mümkün görülmemektedir.

İlam hükmünde gerekçe olarak yer alan diğer hüküm ise, B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifindeki, “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metre küpüne uygulanır” hükmüdür.

Kazı ve nakliye birim fiyatlarının birlikte incelenmesinde; kazı birim fiyatlarında, kazının hangi amaca yönelik olarak yapıldığı esasına göre ölçüsünün yani yapılan kazı miktarının hesabının nasıl yapılacağının belirlendiği, nakliye birim fiyatlarının ise nakledilecek malzemelerin ölçüm yerleri esas alınarak belirlendiği görülmektedir.

Bu çerçevede; nakliye birim fiyatlarında, ölçüm yeri dolgu mahalli olan kaya kazı malzemelerinin nakliye birim fiyatlarının B-07.D/3, ölçüm yeri kazı maktaı olan kaya kazılarının nakliye birim fiyatlarının B-07.D/5 pozundan ödeneceği esasının getirilmiş olduğu görülmektedir.

İlam hükmünde gerekçe olarak yer alan, B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifindeki “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmünün B-15.313 poz no.su ile ariyet ocağında kazılan ve yol dolgusuna konan kazıların kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne B-07.D/5 pozu ile nakliye bedeli ödenirken, B-15.312 poz no.su ile ariyet ocağında B-15.313 pozu ile aynı şartlar altında kazılıp yol haricindeki dolgu, sedde ve/veya baraj dolgusuna konan kaya kazıların dolgu maktaında ölçülen beher metreküpüne B-07.D/3 pozundan nakliye bedeli ödenmesi gerekeceği için, bu ayrımın, yani ariyet ocağında kazılan kaya kazılarının yol dolgusunda kullanılması durumunda uygulanacak nakliye birim fiyatının ve yol haricindeki dolgu, sedde ve/veya baraj dolgusunda kullanılması durumunda uygulanacak olan nakliye birim fiyatının, bu iki durumda nakliye ödenecek malzeme miktarının farklı şekilde ölçülmesi nedeniyle farklı nakliye birim fiyatlarının uygulanmasının gerekeceğinin belirtilmesi amacıyla konmuş olduğu görülmektedir.

Çünkü; “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (a) fıkrasındaki; “Nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin tarifi yapılmış malzeme bedelinin tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak (Karayolu ile taşımalar) ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarının tatbiki gereken bir poz ile ödenmesi esastır.” hükmü gereği B-07.D/5 pozisyonunda nakliye bedelinin tarifi yapılmış malzeme cinsi olan kaya kazılarının bedelinin B-07.D/5 pozisyonundan ödenmesi gerekecektir.

B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifindeki “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmü nedeniyle, ilam hükmüne gerekçe teşkil eden “Nakliyelere Ait Genel Notlar” başlığı altındaki 25. maddenin (c) fıkrasındaki hükmün, B-15.313 pozundan yapılan kaya kazıları, B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifinde yer alan, “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmü nedeniyle tarif olarak sayılmamış olduğu kabul edilse bile, yollarda yapılan kaya kazıları B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyatında isim olarak sayılmış olduğundan, uygulanabilirliğinin bulunmadığı, görülmektedir.

Diğer gerekçe olan B-07.D/5 (8) poz no.lu nakliye birim fiyat tarifindeki “Poz no B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguda kullanılması işinde yol dolgusunda kullanılması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne uygulanır” hükmünün B-15.313 poz no.su ile ariyet ocağında kazılan ve yol dolgusuna konan kazıların kazı maktaında ölçülen beher metre küpüne B-07.D/5 pozu ile nakliye bedeli ödenirken, B-15.312 poz no.su ile ariyet ocağında B-15.313 pozu ile aynı şartlar altında kazılıp yol haricindeki dolgu, sedde ve/veya baraj dolgusuna konan kaya kazıların dolgu maktaında ölçülen beher metre küpüne B-07.D/3 pozundan nakliye bedeli ödenmesi gerekeceği için, bu ayrımın, yani ariyet ocağında kazılan kaya kazılarının yol dolgusunda kullanılması durumunda uygulanacak nakliye birim fiyatının ve yol haricindeki dolgu, sedde ve/veya baraj dolgusunda kullanılması durumunda uygulanacak olan nakliye birim fiyatının, bu iki durumda nakliye ödenecek malzeme miktarının farklı şekilde ölçülmesi nedeniyle farklı nakliye birim fiyatlarının uygulanmasının gerekeceğinin belirtilmesi amacıyla konmuş olduğu, aynı yerde kazılan, fakat ayrı yerlerin dolgusunda kullanılan bu iki kazı malzemesinin miktarının, farklı hesaplanmasından dolayı (yol dolgusunda kazı maktaında, diğer dolgularda dolgu maktaında) nakliye birim fiyatlarının da farklı olacağını vurgulamak üzere konmuş bir hüküm olduğu, yol kazısından çıkıp depoya nakledilen kazı ile yol dolgusunda kullanılan kazıların nakliye birim fiyatlarının farklı olacağına dair bir hüküm olmadığı anlaşılmakta olduğundan, ilam hükmünün yerinde olmadığı görülmektedir.” denilerek açıklanan nedenlerle 641 sayılı ilamın 46’ncı maddesi ile verilen tazmin hükmü kaldırılmıştır.

832 sayılı Sayıştay Kanununun 80'inci maddesinin birinci fıkrasında, işin gereği ve ibraz edilen belgelerin mahiyetleri bir olduğu halde aynı konu hakkında dairelerce veya Temyiz Kurulunca verilen ilâmların birbirine aykırı olması halinde, Birinci Başkanın bu ilâmları içtihadın birleştirilmesi için Genel Kurula vereceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan ilâmlarda da ödemelerin konusu ve ibraz edilen belgeler aynı mahiyette olduğu halde, bu ilâmlar arasında aykırılık bulunmaktadır.

Esasen, içtihadın birleştirilmesine gerek duyulan konu, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülen baraj ve gölet inşaatlarında, B-15.313 pozu ile elde edilerek taşıma, ulaşım ve benzeri nedenlerle yapılan yollarda dolguda kullanıldıktan sonra kalan kazı malzemesinin depoya taşınması halinde, hangi poz esas alınarak nakliye bedeli ödeneceği hususu ile ilgilidir.

Bu itibarla, Temyiz Kurulunca verilen ilâmlar arasındaki aykırılığın giderilmesini teminen içtihadın birleştirilmesi gerektiğine oybirliği ile karar verildi.

KONU İLE İLGİLİ MEVZUAT

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve Hidroelektrik Santraller Dairesi Başkanlığı Birim Fiyat Cetvelinin;

"Barajlarda kaya kazılması ve yolda dolguya konulması" başlığını taşıyan

B-15.313 poz numaralı kısmı :

Poz No. B-15.310, B-15.311, B-15.312’deki şartlar dahilinde kazı yerinde, ariyet veya ocakta her cins (yumuşak kaya hariç) kaya kazılması, her derinlik ve yükseklikte, her nevi yol Teknik Şartname ve projesinde gösterilen şartlar dahilinde tabakalar halinde yolda serilmesi, kazı ve dolgu şevlerinin projesine uygun olarak tesviye ve tanzim edilmesi için yapılan her türlü işçilik, malzeme ve masraflarla müteahhit kârı ve genel masraflar karşılığı ve 25 metre mesafeye nakliye bedeli dahil (kazı yerinde ölçülen) kayanın beher metreküp fiyatı.

"Taşıma Fiyatları” bölümünün;

“Karayolu ile taşımalar” başlığını taşıyan B-07.D/5 poz numaralı kısmı :

1- 10.000 metreden küçük taşımalar için;

(f ≤ 10.000 metre için)

S = 1.30xax √f (S = 1.30 çarpı (a) katsayısı çarpı (f) mesafesinin karekökü)

2- 10.000 metreden büyük taşımalar için;

(F> 10.000 metre için)

S = 1.30xax(0.00444xf+55.6)

Nakliyesinin ayrıca ödenmesi icabettiği mukavelede yazılı nakliye bedelleri hesabında sırf B-07.D/5’in tatbik edileceği malzemeler ve ölçü yerleri aşağıda ayrı ayrı gösterilmiştir. Nakliyeler için B-07.D/5 fiyatı sadece:

1- Sırf Poz. B-15.310’un tatbik edildiği kayanın kazılması ve depoya konulması işlerinde kazı maktaından ölçülen kayının beher metreküpü için tatbik olunur.

B-15.310 ve B-15.311 poz beraberce kullanılmak mecburiyetinde bulunduğu kayanın kazılması ve sedde veya baraj veya dolguya konulması hallerinde B-07.D/5 kullanılmayıp B-15.311 esasına göre dolguda veya baraj veya sedde dolgusunda ölçülen beher metreküp kaya dolgu için B-07 D/3 kullanılır. B-15.310 ve B-15,311 in beraberce kullanıldığı hallerde B-07.D/5 tatbik olunmaz. B-15.311 için B-07.D/3 tatbik olunur.

2- Poz. B-15.313'ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne tatbik olunur.

2- a) B-15.330 ile ödenen Baraj Temel Kazısı ve Hazırlanması pozunun tatbik edildiği kazının kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne nakliye bedeli olarak B-O7.D/5 tatbik olunur.

3- Poz. B-32.101 ve B - 32.102’nin tatbik edildiği (tünel kazısı ) ve/veya (eğik veya dik eksenli tünel kazısı) için proje ve şartnameler gereğince ödeme hattı içindeki kazının beher metreküpüne tatbik edilir.

4- Nakliyesi ayrıca ödenmesi kaydedilen ve yukarıda ayrı ayrı gösterilen malzemelerin nakliyesi için sadece B-07.D/5 kullanılır. Beher metreküpüne tatbik edilecek ölçü tarzları yukarıda gösterilmiştir. Başka bir ölçü tarzı tatbik edilemez.

“Nakliyelere Ait Genel Notlar” kısmındaki;

3/c notu:

Geçici istihkaklardaki taşıma bedelleri olarak malzemenin cinsine bağlı olarak B-07.D/6, B-07.D/7 ve B-07.D/8 pozisyonları uygulanacaktır. B-07.D/3’ün kullanıldığı malzemeler için B-07.D/6 ve B-07.D/4’ün kullanıldığı malzemeler için B-07.D/7 ve B-07.D/5’in kullanıldığı malzemeler için B-07.D/8 kullanılır.

13’üncü not:

a) Pozisyon B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formülleri yani fiyatları taşınan malzemenin cinsi, sertliği veya yumuşaklığı, birim ağırlığı ve/veya özgül ağırlığı, yerinde rutubet miktarı, her türlü durumu vesaire gibi sebepler ve faktörlere bağlı değildir. Bu faktör veya sebepler ileri sürülerek B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formüllerinde yani fiyatlarında bir değişiklik talep edilemez. (a) katsayısının bütün bu hususları aksettirdiği ve ihtiva ettiği kabul edilmiştir.

…………………………

25’inci not:

a) Nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin tarifi yapılmış malzeme bedelinin tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak (Karayolu ile taşımalar) ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarının tatbiki gereken bir poz ile ödenmesi esastır.

b) Her taşıma işine ait pozun altına iş bu pozisyonun tatbik edilmesi gerekli malzemeler tarifi yapılarak belirlenmiş ve metreküp birimi esas olmak üzere ölçü tarzları da ayrıca yazılmıştır.

c) Herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesi de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozu uygulanır.

ESAS YÖNÜNDEN İNCELEME

Konu ile ilgili mevzuat incelenerek gereği görüşüldü :

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülmekte olan baraj ve gölet inşaatlarında, ihtiyaç duyularak yapılan yolların dolgusu için gerekli malzemenin temini ve dolguya konulması işi, anılan Genel Müdürlükçe yayımlanan Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının analizlerinde B-15.313 poz numarası ile tarif edilmiş ve fiyatlandırılmıştır.

Barajlarda kaya kazılması ve yolda dolguya konulması başlıklı B-15.313 pozunun tarifinde, “Poz No. B-15.310, B-15.311, B-15.312’deki şartlar dahilinde kazı yerinde, ariyet veya ocakta her cins (yumuşak kaya hariç) kaya kazılması, her derinlik ve yükseklikte, her nevi yol Teknik Şartname ve projesinde gösterilen şartlar dahilinde tabakalar halinde yolda serilmesi, kazı ve dolgu şevlerinin projesine uygun olarak tesviye ve tanzim edilmesi için yapılan her türlü işçilik, malzeme ve masraflarla müteahhit kârı ve genel masraflar karşılığı ve 25 metre mesafeye nakliye bedeli dahil (kazı yerinde ölçülen) kayanın beher metreküp fiyatı” ifadesi yer almıştır.

Bu tarife göre anılan poz ile, yol dolgusu için gerekli malzeme kazı yerinde, ariyet veya ocakta yumuşak kaya hariç her cins kaya kazılması suretiyle temin edilmekte ve teknik şartname ve projesinde gösterilen şartlar dahilinde tabakalar halinde yolda serilmektedir.

Diğer taraftan, Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının taşıma fiyatları bölümünün karayolu ile taşımalar kısmındaki B-07.D/5 pozunda ise, nakliyesinin ayrıca ödenmesi icabettiği sözleşmede yazılı nakliye bedellerinin hesabında, sırf B-07.D/5’in tatbik edileceği malzemeler ve ölçü yerlerinin ayrı ayrı gösterildiği ve nakliyeler için B-07.D/5 fiyatının, burada sayılan diğer hususlarla birlikte sadece, Poz B-15.313’ün tatbik edildiği kaya kazılması yolda dolguya konulması işinde yol dolgusuna konulması şartı ile kazılan kayanın kazı maktaında ölçülen beher metreküpüne tatbik olunacağı belirtilmiştir. B-07.D/5 pozu incelendiğinde, diğer karayolu ile taşıma pozları olan B-07.D/3 ve B-07.D/4 pozlarında olduğu gibi, bu pozdan nakliyesi ödenecek imalatın adları pozisyon numaraları ile birlikte sayılmıştır.

Dolayısıyla, B-07.D/5 pozunun tarifindeki şarta göre, B-15.313 pozunun uygulanması ile temin edilen ve sadece yol dolgusunda kullanılan malzemenin taşınması bedeli, B-07.D/5 pozunda yer alan formüllere göre ödenebilecektir. Aynı şart gereği, B-15.313 pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan malzemenin depoya taşınması bedelinin, B-07.D/5 pozunda belirlenen formüllerle ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Birim Fiyat Cetveli kitabının “Nakliyelere Ait Genel Notlar” kısmının 13’üncü notunda da, Pozisyon B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formüllerinin, taşınan malzemenin cinsi, sertliği veya yumuşaklığı, birim ağırlığı ve/veya özgül ağırlığı, yerinde rutubet miktarı, her türlü durumu vesaire gibi sebepler ve faktörlere bağlı olmadığı, bu faktör veya sebepler ileri sürülerek B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 formüllerinde yani fiyatlarında bir değişiklik talep edilemeyeceği tespit edilmiştir.

Öte yandan, “Nakliyelere Ait Genel Notlar” kısmının 25’inci notunda ise, nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin, tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak karayolu ile taşımalar ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından tatbiki gereken bir poz ile ödenmesinin esas olduğu, her taşıma işine ait pozun altına tatbik edilmesi gerekli malzemelerin tarifi yapılarak belirlendiği ve metreküp birimi esas olmak üzere ölçü tarzları da ayrıca yazıldığı ifade edilerek, herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesi de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozunun uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu not hükmüne göre, B-15.313 pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan malzemenin depoya taşınması bedelinin ödenmesi gerekiyorsa, bunun metreküpüne B-07.D/4 pozu ile belirlenen formülün uygulanması ve buna göre bulunacak bedelin ödenmesi gerekir.

Buna rağmen, B-07.D/5 pozunda sadece kaya malzemesi ifadesinin yer alması gerekçe gösterilerek, B-15.313 pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan malzemenin depoya taşınması bedelinin, bu poz ile belirlenen formüllere göre ödenmesi, anılan hükümlere aykırıdır.

Bu itibarla, B-15.313 pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan malzemenin depoya taşınması bedelinin, B-07.D/4 pozu ile belirlenen formüllere göre ödenmesi gerekmektedir.

SONUÇ

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce yürütülmekte olan baraj ve gölet inşaatlarındaki ulaşım yolu, malzeme taşıma yolu, servis yolu ve benzeri yolların yapımı sırasında, sözleşme eki Birim Fiyat Cetvelinin B-15.313 poz numaralı “Barajlarda kaya kazılması ve yolda dolguya konulması" pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan kazı malzemesinin depoya taşınması halinde nakliye bedelinin, aynı Cetvelin B-07.D/5 pozunda yer alan şart ve Nakliyelere Ait 25’inci Genel Not’da yer alan hüküm gereği, B-07.D/4 pozu ile belirlenen formüllere göre ödenmesi gerektiğine ve içtihadın 30.6.2004 tarih ve 10983 sayılı, 10.7.2006 tarih ve 12558 sayılı Temyiz Kurulu ilâmları yönünde birleştirilmesine 2.10.2006 tarihinde çoğunlukla karar verildi.

AZINLIK DÜŞÜNCESİ

Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabındaki nakliye pozlarına ait notların 25’inci maddesinin (a) fıkrasında, nakliye bedelinin ayrıca ödeneceği kaydedilen işlerde nakliye bedelinin, tarifi yapılmış malzeme cinsine bağlı olarak karayolu ile taşımalar ismini taşıyan B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarının tatbiki gereken bir poz ile ödenmesinin esas olduğu, (b) fıkrasında ise, her taşıma işine ait pozun altına bu pozisyonun tatbik edilmesi gerekli malzemelerin tarifi yapılarak belirlendiği ve metreküp birimi esas olmak üzere ölçü tarzlarının da ayrıca yazıldığı, (c) fıkrasında da, herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesi de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozunun uygulanacağı belirtilmiştir.

Buna göre, bir malzemenin nakliye bedelinin B-07.D/5 pozunda belirlenen formüllere göre ödenebilmesi için, bu pozda tarif veya isim olarak yer alması yeterlidir. Çünkü, anılan 25’inci notun (c) fıkrasında, nakliye bedeli B-07.D/4 pozundan ödenecek olan malzemeler için, “herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse” ifadesi kullanılmıştır. Yani, bu ifadede, “veya” bağlacı kullanıldığından, tarif ve ismin birlikte belirtilmesi gerekmemektedir. B-15.313 pozu ile kazılan kaya, isim olarak B-07.D/5 pozunda sayıldığına göre, anılan pozla temin edilen bütün kaya malzemesinin, bu pozda belirlenen nakliye formüllerine göre bulunacak fiyatla, nakliyesinin ödenmesi gerekir. Bunun dışında, B-07.D/4 pozu ile ödenmesi mümkün değildir.

25’inci notun (c) fıkrasında yer verilen, herhangi bir malzeme tarif veya isim olarak B-07.D/3, B-07.D/4, B-07.D/5 pozlarından herhangi birinde zikredilmemişse ve nakliyesi de ödenmesi icap ediyorsa bunun metreküpüne sadece B-07.D/4 pozunun uygulanacağı yönündeki hükmün ise, ancak nakliye pozlarının hiçbirisinde tarif veya isim olarak sayılmayan ve nakledilmesi gereken moloz ve benzeri malzemelerin nakliyesi için uygulanması gerekmektedir.

Diğer taraftan, kazı ve nakliye pozları birlikte incelendiğinde, bir metreküp imalat bedelleri, dolguda ölçülen malzemelerin nakliyeleri, B-07/D.3 pozu ile ödenmektedir. Bir metreküp imalat bedelleri kazı yerinde ölçülen malzemelerin nakliyesi ise, malzemenin cinsine göre; toprak, kum, çakıl gibi malzemeler B-07/D.4 ile, yumuşak kayalar B-07/D.3 ile, sert kayalar B-07/D.5 pozu ile ödenmektedir.

B-15.313 ve B-15.310 zeminler sert kayadır. B-15.310 poz numarası ile kazılan sert kaya depoya konulduğunda nakliyesi, B-07/D.5 pozu ile ödeniyorsa, aynı zemin olan B-15.313 poz numarası ile kazılan malzemenin depoya konulması halinde, hem aynı zemin olması hem de ölçümü kazı yeri olması nedeniyle B-07/D.5 pozu ile nakliye bedeli ödenir.

B-15.313 poz numarası ile yapılan kazının yol dolgusunda kullanılması şartı, bu malzemenin baraj sedde ve baraj dolgusunda kullanılması halinde ölçüm yeri dolgu hacmi olması nedeniyle B-07/D.5 pozu ile ödenmemesi içindir. Buna göre, yolda dolguya konulursa, B-07/D.5 ile, sedde ve baraj dolgusuna konulursa B-07/D.3 ile nakliye bedeli ödenecektir.

Çoğunluk görüşünde belirtildiği gibi, B-15.313 pozu ile temin edilen ve depoya nakli gereken sert kaya malzemesinin nakliye bedelinin, B-07.D/4 pozu uygulanarak ödenmesi durumunda ödenecek nakliye bedeli, yumuşak kaya nakliye bedelinden bile daha düşük olan toprak nakliye bedeli ile ödenmiş olacaktır ki, bu durum, belirtilen mevzuat hükümlerine ve hakkaniyet ölçülerine aykırılık teşkil etmektedir.

Ayrıca, Birim Fiyat Cetveli (Tarifleri ve Şartları) kitabının Barajlarda Kazı İşleri bölümünün Pozlarla İlgili Notlar kısmındaki 17’nci not hükmüne göre, zaten yol işlerinde depoya konulan kaya kazıları B-15.313 fiyatının % 75’i ile ödenmektedir. Yani yol işlerinde temin edilen ve depoya konulan kaya kazılması bedeli düşük ödenmektedir.

Bu itibarla, yukarıda izah edildiği üzere, B-15.313 pozu ile temin edilen ve yol dolgusunda kullanılmayan kaya malzemesinin depoya taşınması halinde, nakliye bedelinin B-07.D/5 pozundaki nakliye formülleri ile belirlenerek ödenmesinde mevzuata aykırılık yoktur. Bu itibarla, içtihadın 21.7.2006 tarih ve 12744 sayılı Temyiz Kurulu ilâmı yönünde birleştirilmesi gerekir.