Konu: Kurumun akaryakıt depolarındaki akaryakıt miktarında eksiklik çıkması.

1- 164 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle; ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarında ... tarihi itibariyle yapılan sayımda, depoda olması gereken akaryakıt miktarının ... litre eksik çıkmasından kaynaklanan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.

[99 sayılı İlamın 2’nci maddesiyle; Kurumun akaryakıt depolarında ... tarihinde yapılan sayım neticesinde, olması gereken akaryakıt miktarının ... litre eksik çıkması sonucunda, kamu zararına yol açıldığı iddiası ile düzenlenen sorguda sadece Harcama Yetkilisinin (Destek Hizmetleri Dairesi Başkanı) ile Taşınır Kayıt Yetkilisinin sorumlu tutulduğu, ancak, kamu zararında yol açtığı iddia edilen eylem nedeniyle sorumluluğun eksik belirlendiği anlaşıldığından,

Konunun; Taşınır Kontrol Yetkilisi, 2020 yılı sonu itibariyle akaryakıt sayım işlemlerini gerçekleştiren Akaryakıt Sayım Komisyonu üyeleri ile 2021 yılında görevli Ambar Şube Müdürü, İdari İşler Şube Müdürü, Akaryakıt Şefi ve akaryakıt memurlarının da belirlenip bu kişilerin de savunmalarının alınarak düzenlenecek Ek Raporun Daireye tevdiine kadar 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 50’inci maddesi üçüncü fıkrası uyarınca hüküm dışı bırakılmasına karar verilmiş ve sonrasında Denetçi tarafından düzenlenen 27.09.2023 tarihli Ek Rapora istinaden yapılan yargılama sonucunda, Ek İlamın 1’inci maddesi ile hüküm dışı kararının kaldırılarak, oluşan kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi kararı verilmiş olup, sorumlular tarafından Ek İlam hükmüne itiraz edilerek temyiz başvurusu yapılmıştır]

… dosyada mevcut bilgi ve belgelerin okunup incelenmesinden sonra,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

164 sayılı Ek İlamın 1’inci maddesiyle; ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt depolarında ... tarihi itibariyle yapılan sayımda, depoda olması gereken akaryakıt miktarının ... litre eksik çıkmasından kaynaklanan toplam ... TL kamu zararının sorumlularına ödettirilmesi, kararı verilmiştir.

Esasa İlişkin Birincil Mevzuat

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinde;

“Kamu idareleri, taşınırların yönetimi, kaydı, muhafazası ve kullanımından sorumludurlar. Taşınırların özelliğinden veya olağan kullanımından kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak belirlenen firelerden dolayı sorumluluk aranmaz.

Kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevliler, taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumludur. Kamu idareleri, verilen zararların sorumlularına ödettirilmesini sağlamakla yükümlüdür.

Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur.” ifadelerine yer verilerek,

Kamu idarelerinin, taşınırların yönetiminden, muhafazasından ve kullanımından sorumlu olduğu ve kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevlilerin, taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanun’un “Taşınır ve taşınmaz işlemleri” başlıklı 44’üncü maddesinde ise;

“Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince, taşınır ve taşınmaz edinilmesi, yönetilmesi, trampası, elden çıkarılması, ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yöntem, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin yönetimi ve korunması, işgalli malların tahliyesi gibi hususlar ilgili kanunlarında düzenlenir. (Değişik ikinci cümle: 22/12/2005-5436/10 md.) Bu malların kaydı ile taşınırların muhafazası, kullanımı, mal yönetim hesabının verilmesi ve mal yönetim sorumlularıyla bunlar adına görev yapacak olanların belirlenmesine ilişkin usûl ve esaslar, Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmeliklerle belirlenir.

…” ifadeleriyle de, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerince edinilen taşınırların muhafazası ve kullanımına ilişkin usûl ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmeliklerle belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Esasa İlişkin İkincil Mevzuat

5018 sayılı Kanun’un 44’üncü maddesindeki hükme istinaden 18.01.2007 tarih ve 26407 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Taşınır Mal Yönetmeliği’nin;

“Sorumluluk” başlıklı 5’inci maddesinde;

“(1) Harcama yetkilileri taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden, kayıtlarının bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını sağlamaktan sorumludur. Harcama yetkilileri taşınır kayıtlarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tutulması ve taşınır mal yönetim hesabının hazırlanması sorumluluğunu taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri aracılığıyla yerine getirir.

(2) Harcama yetkilileri, taşınırlara ilişkin işlem ve kayıtların usule uygun olarak yapılıp yapılmadığını kontrol etmeye veya ettirmeye; kasıt, kusur veya ihmal sonucu kırılan, bozulan veya kaybolan taşınırların ilgililerden tazmini için gerekli işlemleri yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.

(3) Kamu idarelerine ait taşınırların muhafazası ile görevli olan veya kendilerine kullanılmak üzere taşınır teslim edilen kamu görevlileri bu taşınırları en iyi şekilde muhafaza etmek, gerekli bakım ve onarımlarını yapmak veya yaptırmak, veriliş amacına uygun bir şekilde kullanmak ve görevin sona ermesi veya görevden ayrılma halinde iade etmek zorundadırlar.

…

(5) Taşınırların muhafazasından ve yönetilmesinden sorumlu olanların, gerekli tedbirlerin alınmaması veya özenin gösterilmemesi nedeniyle taşınırın kullanılmaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında, 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.

…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in, “Taşınır kayıt yetkilileri ve taşınır kontrol yetkilileri” başlıklı 6’ncı maddesinde ise;

“(1) Taşınır kayıt yetkilileri, harcama yetkililerince, memuriyet veya çalışma unvanına bağlı kalmaksızın, taşınır kayıt ve işlemlerini bu Yönetmelikte belirtilen usule uygun şekilde yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel arasından görevlendirilir. Dış temsilciliklerde taşınır kayıt yetkilileri misyon şefleri tarafından görevlendirilir. Taşınır işlemleri yoğun olan harcama birimlerinde birden fazla taşınır kayıt yetkilisi görevlendirilebilir. Kamu idarelerince ihtiyaç duyulması halinde birden fazla harcama biriminin taşınır kayıtları harcama birimleri itibarıyla ayrı ayrı tutulmak kaydıyla, bir taşınır kayıt yetkilisi tarafından yürütülebilir.

(2) Taşınır kontrol yetkilileri, harcama yetkililerince, taşınır kayıt yetkilisinin yapmış olduğu kayıt ve işlemleri kontrol etmek üzere yardımcılarından veya bunların bir alt kademesindeki yöneticileri arasından görevlendirilir. Personel yetersizliği nedeniyle taşınır kontrol yetkilisi görevlendirilemeyen harcama birimlerinde ise bu görev harcama yetkilisi tarafından yerine getirilir.

(3) Taşınır kontrol yetkilisi ile taşınır kayıt yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez.

(4) Taşınır kayıt yetkililerinin görev ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.

a) Harcama birimince edinilen taşınırlardan muayene ve kabulü yapılanları cins ve niteliklerine göre sayarak, tartarak, ölçerek teslim almak, doğrudan tüketilmeyen ve kullanıma verilmeyen taşınırları sorumluluğundaki ambarlarda muhafaza etmek.

…

c) Taşınırların giriş ve çıkışına ilişkin kayıtları tutmak, bunlara ilişkin belge ve cetvelleri düzenlemek ve taşınır mal yönetim hesap cetvellerini istenilmesi halinde konsolide görevlisine göndermek.

…

d) Taşınırların yangına, ıslanmaya, bozulmaya, çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirleri almak ve alınmasını sağlamak.

e) Ambarda çalınma veya olağanüstü nedenlerden dolayı meydana gelen azalmaları harcama yetkilisine bildirmek.

f) Ambar sayımını ve stok kontrolünü yapmak, harcama yetkilisince belirlenen asgari stok seviyesinin altına düşen taşınırları harcama yetkilisine bildirmek.

…

ı) Ambarlarında kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri nedeniyle meydana gelen kayıp ve noksanlıklardan sorumlu olmak.

…

(5) Taşınır kontrol yetkililerinin görev ve sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir.

a) Taşınır kayıt ve işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen belge ve cetvellerin mevzuata ve mali tablolara uygunluğunu kontrol etmek.

b) Harcama Birimi Taşınır Mal Yönetim Hesabı Cetvelini imzalayarak harcama yetkilisine sunmak.

(6) Taşınır kayıt yetkilileri ile taşınır kontrol yetkilileri, düzenledikleri ve imzaladıkları belge ve cetvellerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumludur.”

Hükümleri yer almaktadır.

Esasa İlişkin ... Genel Müdürlüğü İç Mevzuatı

2560 sayılı İSKİ Kanunu’nun Ek 5’inci maddesine göre kurulan ... Su ve Kanalizasyon İdaresi (...) Genel Müdürlüğü’nün yönetimine ve yönetim organlarının görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin hususlar 2560 sayılı Kanun’un 6’ncı, 9’uncu, 10’uncu, 11’inci ve 12’nci maddelerinde düzenlenmiş, daire başkanı, şube müdürü, şef ve diğer görevlilerin görev ve sorumlulukları ise bu amaçla çıkartılan yönetmeliklerle ve yönergelerle belirlenmiştir.

Bu kapsamda, ... Genel Müdürlüğü Kuruluş Görev Yetki ve Teşkilat Yönetmeliği’nin 26’ncı maddesinde, Destek Hizmetleri Daire Başkanlığının görev, yetki ve sorumlulukları;

“…

d) İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek,

e) Araçların kilometre kontrollerini yapmak,

…

ğ) İdarenin birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alımı işlemlerini ilgili mevzuata uygun olarak yürütmek, kullanıma verilinceye kadar ambarında muhafaza etmek, stok takibini yapmak,

…” şeklinde sıralanmıştır.

Bu Yönetmelik ile belirlenen mezkûr görevler, 5018 sayılı Kanun ile bu Kanun’a göre çıkartılan yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde hazırlanan ve 17.01.2017 tarih ve 2017/17 sayılı (...) Yönetim Kurulu Kararı ile kabul edilen “Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi” ile düzenlenmiştir.

Söz konusu Yönergenin 8’inci maddesinde, Destek Hizmetleri Daire Başkanlığının görev ve yetkileri;

“…

d) İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek,

e) Araçların kilometre kontrollerini yapmak,

…

ğ) İdarenin birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alımı işlemlerini ilgili mevzuata uygun olarak yürütmek, kullanıma verilinceye kadar ambarında muhafaza etmek, stok takibini yapmak,

…” şeklinde,

9’uncu maddesinde “İdari İşler Şube Müdürünün” görev ve yetkileri;

“…

f) İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek.

…

ğ) Araçların kilometre kontrollerini yapmak.”

…

o) İdareye ait akaryakıt istasyonunda gerekli kontrolleri yapmak.

p) İdareye ait akaryakıt istasyonunda görevli personeli denetlemek.

r) İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etmek, ilgili kayıtları düzenleyerek Daire Başkanına bilgi vermek.” şeklinde,

10’uncu maddesinde “İdari İşler Şube Müdürünün” sorumlulukları;

“a) Bu Yönergenin 9. maddesinde sayılan görevleri ve amirleri tarafından kendisine verilen diğer görevleri mevzuat çerçevesinde yapmak ve yaptırmakla yükümlüdür.

b) Aksine davranışlardan, ihmal ve ilgisizlikten sorumludur.” şeklinde,

14’üncü maddesinde “Akaryakıt Şefinin” görev ve yetkileri;

“a) İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek.

b) Araçların kilometre kontrollerini yapmak.

c) İdareye ait akaryakıt istasyonlarında gerekli kontrolleri yapmak.

ç) İdareye ait akaryakıt istasyonunda görevli personeli denetlemek.

d) İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etmek. İlgili kayıtları düzenlemek.

e) Mevzuat çerçevesinde, amirlerinin vereceği diğer görevleri yapmak veya yaptırmak” şeklinde,

15’inci maddesinde “Akaryakıt Şefinin” sorumlulukları;

“a) Bu Yönergenin 14. maddesinde sayılan görevleri ve amirleri tarafından kendisine verilen diğer görevleri mevzuat çerçevesinde yapmak ve yaptırmakla yükümlüdür.

b) Aksine davranışlardan, ihmal ve ilgisizlikten sorumludur.”

Şeklinde sayılmıştır.

Yine, ... Genel Kurulunun 27.09.1995 tarih ve 12 sayılı Kararı ile kabul edilen ... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği’nin “25-Akaryakıt” alt başlıklı bölümünde, Akaryakıt Şefinin görev ve yetkileri;

“Kuruluşun her türlü akaryakıt stoklarının takibi, tespiti ve dağıtım işlerinin düzenlenmesini sağlamak,

Akaryakıt giriş ve çıkışlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlattırmak ve sağlamak,

Emrinde çalışan memur ve işçilerin yaptıkları işleri kontrol etmek, denetlemek, yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını sağlamak, gerektiğinde yazılı ve sözlü uyarıda bulunmak,

…,

Akaryakıt stoklarını devamlı düzenli kontrol etmek,

Benzin istasyonlarında emniyet tedbirlerini aldırmak ve almak; kontrol ve denetim sağlamak.” şeklinde,

Sorumluluğu ise;

“Akaryakıt Şefliğini ilgilendiren bütün çaba ve çalışmalarında, gereken dikkat ve özeni göstermekle yükümlü olup, aksine davranışlarda, ihmal ve ilgisizlikten sorumludur.”

“Akaryakıt Memurlarının” görevleri;

“Akaryakıt girişi ve çıkışlarını, günü gününe kartlarına doğru ve tam işleme,

Giriş ve çıkışlar için dosya tutanak ve fişlerin toplamını günü gününe yapmak,

…

Günlük akaryakıt çıkış toplamlarını çalışma saati sonunda, vardiye sistemi uygulanan yerlerde saat 24. 00’de “AKARYAKIT STOK DURUMU” çizelgesi düzenleyerek Nöbetçi Amirliğine vermek,

24 saat görev yapan akaryakıt istasyonlarında, nöbet defteri ile devir teslim yapmak ve amirlerine imzalattırmak.”

Şeklinde sayılmıştır.

Adı geçen Yönetmelik’in aynı alt bölümünde ise;

“AKARYAKIT İSTASYONU DEPO TARTIM ve ÖLÇÜMÜ:

A – TARTIM ve ÖLÇÜM HEYETİNİN TEŞKİLİ:

Genel Müdürün teklif edeceği bir kişinin başkanlığı altında İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı ve Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire başkanlığının görevlendireceği birer kişi olmak üzere 3 kişiden oluşturulabilir.

B – AKARYAKIT DEPO TARTIM VE ÖLÇÜM EKİPLERİ TEŞKİLİ:

…

Tartım ve ölçüm ekipleri 3’ er kişiden teşekkül ettirilir. Ekipten en az bir kişinin akaryakıtı tanıması şarttır.

Akaryakıt memurları ve Şefi, tartım ve ölçüm ekiplerine dahil edilmezler. Ancak; bunlar sayım ekiplerine bilgi vermek zorundadırlar.

Tartım ve ölçüm ekiplerinden bir kişi akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol eder. İki kişi de sayım yapar.

Tartım ve ölçüm ekiplerince kartlar teslim edilir ve geri alınır.” denilmektedir.

Esasa İlişkin Değerlendirme

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca; kamu idarelerine ait taşınırları muhafaza etme görevi verilen kamu görevlilerinin bu görevi en iyi şekilde yerine getirmekle yükümlü oldukları, gerekli tedbiri almadıkları veya özeni göstermedikleri taktirde taşınırların kullanılamaz hale gelmesi veya yok olması sonucunda sebep oldukları kamu zararları hakkında, Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerinin uygulanması doğaldır.

Bu çerçevede, harcama yetkililerinin taşınırların kontrolünden; taşınır kayıt yetkililerinin, harcama birimince edinilen ve doğrudan tüketilmeyen taşınırların sorumlulukları altındaki ambarlarda muhafaza edilmesinden; yangına, ıslanmaya, bozulmaya, çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirlerin alınmasından ve alınmasının sağlanmasından; ambarda çalınma veya olağanüstü nedenlerle meydana gelen azalmaların harcama yetkilisine bildirilmesinden; ambar sayımının ve stok kontrolünün yapılmasından; taşınır kayıt ambarlarında kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri nedeniyle meydana gelen kayıp ve noksanlıklardan; taşınır kontrol yetkililerinin ise taşınır kayıt ve işlemleri ile ilgili düzenlenen belge ve cetvellerin mevzuata ve mali tablolara uygunluğunun kontrol edilmesinden sorumlu oldukları; taşınır kayıt yetkilileri ile taşınır kontrol yetkililerinin, düzenledikleri ve imzaladıkları belge ve cetvellerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluklarının bulunduğu açıktır.

Yine, Kurum tarafından yürürlüğe konulan Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi’nin;

8’inci maddesi ile; İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacının tespit ve temin edilmesi, araçların kilometre kontrollerinin yapılması, İdare birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alındıktan sonra kullanıma verilinceye kadar ambarlarda muhafaza edilmesi ve stok takibinin yapılması görevinin Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına,

9’uncu maddesi ile; İdare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacının tespit ve temin edilmesi, araçların kilometre kontrollerinin ve İdareye ait akaryakıt istasyonunda gerekli kontrollerin yapılması, İdareye ait akaryakıt istasyonunda görevli personelin denetlenmesi, İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarının kontrol edilmesi ve ilgili kayıtların düzenlenerek Daire Başkanına bilgi verilmesi görev ve sorumluluğunun İdari İşler Şube Müdürüne,

Tevdi edildiği ve bu Yönergenin 9’uncu maddesinde sayılan bu görev ve sorumlulukların, Yönergenin 14’üncü maddesi ile aynı biçimde akaryakıt şefine de yüklendiği görülmektedir.

Akaryakıt şefinin görev ve yetkileri, bahsi geçen Yönerge dışında, ... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği’nin “25-Akaryakıt” alt başlıklı bölümünde; Kurumun her türlü akaryakıt stoklarının takibi, tespiti ve dağıtım işlerinin düzenlenmesini sağlamak; akaryakıt giriş ve çıkışlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlattırmak ve sağlamak; emrinde çalışan memur ve işçilerin yaptıkları işleri kontrol etmek ve denetlemek, yönetmelik hükümlerinin uygulanmasını sağlamak, gerektiğinde yazılı ve sözlü uyarıda bulunmak; akaryakıt stoklarını devamlı düzenli kontrol etmek; benzin istasyonlarında emniyet tedbirlerini aldırmak ve almak; kontrol ve denetim sağlamak şeklinde düzenlenmiş olup, Yönetmelik’in aynı alt bölümünde, akaryakıt girişi ve çıkışlarını, günü gününe kartlarına doğru ve tam işleme görevi akaryakıt memurlarına verilmiştir.

Anılan Yönetmelik’te, akaryakıt deposunun, Genel Müdürün teklif edeceği bir kişinin başkanlığı altında İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı ve Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Daire Başkanlığının görevlendireceği birer kişi olmak üzere 3 kişiden oluşturulabilecek olan tartım ve ölçüm heyeti tarafından ölçüleceği, tartım ve ölçüm ekiplerinden bir kişinin akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol edeceği, iki kişinin de sayım yapacağı belirtilmiştir.

... Genel Müdürlüğü Akaryakıt Depolarında Meydana Gelen ve Adli Yargıya İntikal Ettirilen Olay

... Genel Müdürlüğü tarafından satın alınan akaryakıtın, istasyona tanker ile getirilerek kantarda tartıldığı ve polis/jandarma nezaretinde mührünün açıldığı, tankerden numune alınarak markır (marker) işlemi yapıldıktan sonra polisin/jandarmanın talimatı üzerine boşaltıldığı, boşaltma işlemi bittikten sonra boş tankerin tartımının yapıldığı, Akaryakıt Memuru (pompa görevlisi) ... tarafından akaryakıtın merkezdeki araçlara araç kartlarına işlenmek, ilçelere ise tutanak düzenlenmek suretiyle verildiği, aracın plakasının, kilometresinin ve alınan akaryakıt miktarının günlük çıkış fişlerine ... tarafından kaydedildiği, araç kartlarında şoförlerin imzasının yer aldığı, akaryakıtın ilçelere bazen tankerler ile gönderildiği, tanker olmadığı zaman ise 1000-1100 litrelik adbol (bidon) kutuları ile tutanak karşılığı verildiği, bu şekilde verilenlerin günlük çıkış defterine kaydedildiği, günlük çıkışların her ayın sonunda toplanarak ambar servisine gönderildiği, akaryakıt çıkışlarının sırasıyla Akaryakıt Memuru (Pompa Görevlisi), Akaryakıt Şefi, İdari İşler Şube Müdürü, Daire Başkanı ve Taşınır Kayıt Yetkilisinin imzasıyla yapıldığı,

Destek Hizmetleri Daire Başkanı ...’ın (kendi ifadesine göre) 02.10.2021 tarihinde ... Genel Müdürlüğüne ait akaryakıt istasyonunda iken aynı ilçe için gerçekleştirilen akaryakıt teslimi için iki ayrı tutanak düzenlendiğini ve söz konusu tutanaklar arasında 100 litre fark olduğunu tespit etmesi üzerine, konuyla ilgili ivedilikle soruşturma yapılmasını teminen durumun 05.10.2021 tarihinde ... Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığına bildirildiği,

Bu süreçte, kaçak/sızma olma ihtimalinin değerlendirilmesi amacıyla 12.10.2021 tarihinde ... Akaryakıt Cihazları Satış ve Servis Hizmetleri adlı yetkili bir firma marifetiyle, söz konusu akaryakıt depolarının incelettirildiği ve yapılan incelemede depolarda herhangi bir kaçak/sızma olmadığının tespit edilmesi üzerine 18.10.2021 tarihinde ... Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasını teminen durumun ... Genel Müdürlüğü 1. Hukuk Müşavirliğine intikal ettirildiği,

Bunun üzerine; ... Genel Müdürlüğü Akaryakıt İstasyonunda bulunan motorinin 2015-2020 yıllan arasındaki giriş-çıkış ve devir hareketlerinin Akaryakıt Sorumlusu, Taşınır Kayıt Yetkilisi, Akaryakıt Şefi, İdari İşler Şube Müdürü ile Destek Hizmetleri Daire Başkanının nezaretinde incelettirildiği ve ... tarihi itibarıyla, depolarda bulunması gereken motorin miktarının, ayrıntıları aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, ... litre olması gerekirken, yapılan ölçümlerde 17.887 litre bulunması sonucu (...-...) ... litre motorinin eksik olduğu tespit edildiği,

2016 Yılından 2021 Yılına Kadar Akaryakıt Devir, Giriş, Çıkış Hareketleri Tutanağı

Devir Yılı Devir Miktarı (Litre) Akaryakıt Giriş Yılı Yıl İçinde Giriş Miktarı (Litre) Yıl İçinde Çıkış Miktarı (Litre) Sonraki Yıla Devir Miktarı (Litre)

2015 … 2016 … … …

2016 … 2017 … … …

2017 … 2018 … … …

2018 … 2019 … … …

2019 … 2020 … … …

2020 ... 2021 ... ... ...

Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında ifadesine başvurulan akaryakıt pompa görevlisi ...’un ... tarihli ifadesinde; akaryakıt istasyonunda bulunan depoların sürekli su aldığını, şüphelendiği dönemlerde depolarda bulunan suyu çekerek sokağa boşalttığını, bu nedenle depolarda açık oluştuğunu, oluşan açığı ilçelere yazarak kapattığını, bu durumu ilçelerden gelenlere de söylediğini ancak onların kabul etmediğini, buna rağmen ilçelere verilen akaryakıtı fazla yazmaya devam ettiğini, ilçedekilerin bu durumdan haberlerinin olmadığını, bu eylemi 2019 yılının Mart ayından beri işlediğini, amirlerine bu durumu bildirmediğini beyan ettiği, aynı şahsın ... Cumhuriyet Savcılığının ... sayılı Soruşturma Dosyasında yer alan ifadesinde ise; akaryakıt depolarından, suyun boşaltılması işlemi adı altında, kurum yetkililerinin bilgisi dışında dışarıdan beş kişi ile birlikte izinsiz olarak motorin aldığını ve bu motorini bu kişilere para karşılığı sattığını itiraf ettiği, ...’un ve bu kişilerin çıkarıldıkları ... 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tutuklanarak cezaevine konulduğu ve dava sürecinin devam ettiği,

Anlaşılmıştır.

Adli Yargıya İntikal Ettirilen Olay ile İlgili Kurum İçi Soruşturma Süreçleri ve Belgelerin İçeriği

Dosya kapsamında yer alan merkez ve ilçe tutanakları, araç kartları ve günlük akaryakıt çıkış fişleri ile aylık olarak düzenlenen Taşınır İşlem Fişleri (TİF) incelendiğinde;

Akaryakıt pompa görevlisi ... tarafından ilçelere verilen motorin için her defasında birisi merkezde, diğeri ilgili ilçede kalmak üzere ikişer adet tutanak düzenlendiği, bu tutanaklardan her birisinin kendisi ve ilçe adına akaryakıtı teslim almak için gelen görevli tarafından imzalandığı, merkezdeki araçlara verilen motorin için ise araç başına araç kartı düzenlendiği, gerek ilçelere gerekse araçlara verilen motorinin adı geçen tarafından günlük olarak akaryakıt çıkış fişlerine kaydedildiği, ... tarafından ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapılması ya da tutanaklarda tahrifat yapmak yerine tutanaklardaki veya araç kartlarındaki miktarların günlük tutulan akaryakıt çıkış fişlerine aktarılması sırasında, binek araçlarda 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında fazla motorin yazıldığı ve ambar çıkışlarının da fazla yazılan miktarlar üzerinden gerçekleştirildiği görülmüştür. Teftiş Kurulu Soruşturma raporundaki ifadesinden, ...’un bu eylemi 2019 yılının Mart ayından beri mütemadiyen yaptığı ve araç kullananların bu durumdan haberdar olmadığı bilgisi edinilmişse de, kamu zararı tablosu ile ilişikli TİF’ ler incelendiğinde, ...’un bu eylemi 2019 yılının Nisan ayından bu yana yaptığı,

Bahsi geçen Soruşturma Raporunda, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ilişkin olarak 1332 adet araç kartının mevcut olması gerekirken, 2019 yılından 18, 2020 yılından 20 ve 2021 yılından 16 adet olmak üzere sadece 54 adet araç kartına ulaşılabildiği, ...’ un 2019 yılı Mart ayından sonra bazı araç şoförlerinden pandemi sürecini bahane ederek araç kartlarını topladığı ve bu kartları imha ettiği, oysaki Kurumun ...’ a kartlarının toplatılması yönünde bir talimatının bulunmadığı, 2018 ve önceki yıllara ilişkin olarak ise hiçbir araç kartına ulaşılamaması nedeniyle aynı hatalı işlemin bu yıllarda da mevcut olup olamadığının denetlenemediğinin belirtildiği,

Sonuç olarak, Akaryakıt Memuru (pompa görevlisi) ...’ un kendisine teslim edilen akaryakıtı, depolardaki suyun aldırılması işlemi görünümü altında 2019 yılının Nisan (tahrifat yapılan ilk TİF 22.04.2019 tarihlidir) ayından beri düzenli olarak dışarıda akaryakıt işleriyle iştigal eden beş kişi ile organize bir şekilde izinsiz olarak aldığı, ilgilinin Kurumda elektronik bir akaryakıt takip sisteminin kullanılmıyor olmasından istifade ederek izinsiz almış olduğu akaryakıtı, ilçelere verilen akaryakıt için merkezde tutulan tutanaklarda tahrifat yapmak ya da merkez tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki miktarları günlük çıkış fişlerine fazladan (binek araçlarda 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında) yazmak suretiyle kapatmaya çalıştığı, söz konusu tahrifattan kaynaklanan ve ... tarihi itibariyle depolarda eksik olduğu tespit edilen toplam ... litre akaryakıt nedeniyle oluşan ... TL kamu zararının; akaryakıt kayıtlarının düzenlendiği araç kartlarının hemen hemen tamamının, ... tarafından imha edilmesi dolayısıyla, merkezde görev yapan araçlara gerçekte ne miktarda akaryakıtın verildiğinin belirlenememesinden kaynaklandığı, anlaşılmaktadır.

Sorumluluk Yönünden Değerlendirme

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71’inci maddesinde kamu zararı; kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması, şeklinde tanımlanmıştır.

Bu hükme göre;

Akaryakıt Memuru ... tarafından, ... Genel Müdürlüğüne bağlı ilçelere ve merkezde görev yapan araçlara gerçekte verilmemiş akaryakıtın verilmiş gibi gösterilmesi suretiyle Kurumun akaryakıt stoklarında eksikliğe sebep olunmasından kaynaklanan kamu zararı ile ilgili olarak konunun sorumluluk yönüyle değerlendirilmesinde;

Akaryakıt Memurunun (Pompa Görevlisinin) Sorumluluğu

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği’nin 25’inci maddesi gereği; akaryakıt giriş ve çıkışlarını günü gününe kartlarına doğru ve tam işleme yükümlülüğü bulunan Akaryakıt Memuru ...’un, Genel Müdürlüğe bağlı ilçelere ve il merkezinde görev yapan araçlara vermiş olduğu motorin miktarlarını, merkezde kalan tutanaklarda tahrifat yapmak suretiyle değiştirdiği veya merkez tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki miktarları, günlük çıkış fişlerine aktarırken araçların büyüklüğüne (binek araçlar için 3-10 litre, iş makinelerinde 5-15 litre, kamyon, vidanjör gibi büyük araçlarda ise 40-100 litre civarında) göre arttırarak değiştirdiği görülmüştür. Bu durumun, ilçelere verilen motorin için merkezde kalmak üzere düzenlenen tutanaklar ile ilçelerde kalan tutanakların veya merkezde kalan tutanaklardaki ve merkezdeki araçlar için düzenlenen araç kartlarındaki miktarların, günlük çıkış fişlerindeki miktarlar ile karşılaştırılması sonucu tespit edildiği, anlaşılmaktadır.

Adı geçenin, 2019 yılından beri ilçelere verilen akaryakıt ile ilgili olarak merkezde düzenlemiş olduğu tutanaklarda tahrifat yaptığı veya ilçelere ve merkezdeki araçlara verdiği akaryakıtı günlük akaryakıt çıkış fişlerine arttırarak aktardığı, tüm bunların ileride ortaya çıkabilme ihtimaline karşı da merkezdeki araçlar için düzenlenen araç kartlarının hemen hemen tamamını imha ettiği/kaybettiği anlaşıldığından, Kurumun stoklarında ... tarihi itibarıyla tespit edilen ... litrelik açığın da, günlük akaryakıt çıkış fişlerine doğru aktarılmayan ancak çok büyük bir kısmı adı geçen tarafından imha edilen kayıp araç kartlarından kaynaklandığı, dolayısıyla 2019 yılının Nisan (2019 yılına ilişkin İlamın ekindeki kamu zararı tablosunda ilk tahrifatın 22 Nisan 2019 tarihinde yapıldığı görülmüştür) ayından beri mütemadiyen devam eden bu eylemleri nedeniyle ... tarihi itibarıyla tespit edilen ... litrelik açıktan kaynaklı kamu zararı nedeniyle Akaryakıt Memuru (pompa görevlisi) ... sorumludur.

Akaryakıt Şefinin Sorumluluğu

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği’nin 25’inci maddesi ile Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi’nin 14’üncü maddesi gereği Kurumun her türlü akaryakıt stoklarının takibi, tespiti ve dağıtım işlerinin düzenlenmesi; akaryakıt giriş ve çıkışlarının düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlattırma ve sağlama; emrinde çalışan memur ve işçilerin yaptıkları işleri kontrol etme ve denetleme; idareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme ve akaryakıt stoklarını düzenli kontrol etme görevi akaryakıt şefine aittir.

Bu minvalde, Akaryakıt Şefi ...’ ın, akaryakıt çıkışlarına ilişkin olarak aylık düzenlenen TİF’leri, günlük çıkış fişlerindeki miktarlar ile merkez-ilçe tutanaklarındaki ve araç kartlarındaki miktarlar ile karşılaştırmadan imzaladığı, dolayısıyla TİF’lerdeki çıkışların, ...’ un gerçeğe aykırı olarak düzenlediği günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarların esas alınması suretiyle gerçekleştirildiği ve ..., merkez tutanakları, ilçe tutanakları ve araç kartlarındaki miktarlar ile ... tarafından düzenlenen günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarları günü gününe kıyaslamış ve depo stok durumunu düzenli olarak kontrol etmiş olsa idi, ... tarafından yapılan usulsüzlüklerin İdarece çok daha önce farkına varılmasının mümkün olabileceği, ...’ın, Teftiş Kuruluna verdiği ifadesinde, akaryakıt çıkışlarını ...’ un düzenlediği günlük çıkış fişlerinde belirtilen miktarlar üzerinden gerçekleştirdiğini ve depoda herhangi bir fiziki kontrol yapmadığını kabul ettiği, ayrıca adı geçen sorumlu; akaryakıt stoklarını ölçebilmek için Kurumda gerekli teknik donanımın olmaması nedeniyle depo içerisinde bulunan akaryakıt miktarını tespit etme imkânının bulunmadığını belirtmişse de, Teftiş Kurulu Raporundan depodaki tankların silindir şeklinde olması ve hacimlerinin biliniyor olması nedeniyle, stok durumunun klasik yöntemlerle dahi ölçülmesinin imkan dahilinde olduğu, ancak bu ölçüm işleminin adı geçen sorumlu tarafından hiç yapılmadığı, anlaşılmaktadır.

... (Denetçi sorgusuna gönderdiği) savunmasında, akaryakıt verilen araçların kurumla herhangi bir ilgisinin olmadığını belirtmişse de, araçların kurumun mülkiyetinde olan veya kiralık olarak kullanılan araçlar olduğu, 25 (...) koduyla başlayan plaka numaraları sadece bilgisayar programı nedeniyle sisteme 26, 27, 28, 29, 30 olmak üzere art arda artacak şekilde otomatik olarak kaydedildiği, ancak raporun ekinde yer alan kamu zararı tablosunda bu hatanın düzeltildiği,

Adı geçenin, görevde olmadığı günlerin raporda dikkate alınmadığı, makine teknikeri olarak görev yaptığını ve görev tanımında olmayan işlemler ile imzalamadığı belgelerden sorumlu tutulamayacağını iddia etmişse de, kendisinin İlamda sadece görevde olduğu ve imzasının yer aldığı TİF’ler nedeniyle sorumlu tutulduğu,

Daire Ek İlam hükmünde “diğer sorumlu” sıfatıyla sorumluluğuna hükmedilen ..., gönderdiği temyiz dilekçesinde de, “harcama yetkilisi”, “gerçekleştirme görevlisi” veya “taşınır kayıt yetkilisi” olmadığından bahisle, sorumlu tutulamayacağını ifade etmişse de;

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 7’nci maddesinde; bu Kanunun sorumlular ve sorumluluk halleri uygulamasında; 5018 sayılı Kanun ve Sayıştay denetimi ile ilgili diğer kanunlarda belirtilen sorumlular ve sorumluluk hallerinin esas alınacağı, her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların; kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumlu olduğu,

5018 sayılı Kanun’un “Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk” başlıklı 48’inci maddesinde; kamu idarelerinin, taşınırların yönetiminden, muhafazasından, kullanımından ve kullanılmak üzere taşınır teslim edilen görevlilerin; taşınırın korunmasından ve taşınıra verilen zararlardan sorumlu olduğu, hüküm altına alındığından, adı geçenin bu yöndeki savunmasının da yerinde olmadığı,

Sayılan diğer gerekçelerle de, Akaryakıt Şefi ...’ın Kurumdaki akaryakıtın kullanımı ve denetimi ile ilgili mevzuatta öngörülen görevlerini gereği gibi yerine getirmediği, gerekli önlemleri almadığı ve özeni göstermediği anlaşıldığından oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu söz konusudur.

İdari İşler Şube Müdürünün Sorumluluğu

Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Görev Yetki ve Sorumluluk Yönergesi’nin 9’uncu maddesinde; İdari İşler Şube Müdürünün, İdareye ait akaryakıt istasyonunda gerekli kontrolleri yapma, burada görevli olan personeli denetleme, İdareye ait araçlara ve kiralık araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme ve ilgili kayıtları düzenleyerek Daire Başkanına bilgi verme görevi bulunduğu, sayılan bu görevleri yerine getirmemesi halinde ihmal ve ilgisizlikten sorumlu olacağı belirtilmektedir.

... tarafından merkezdeki araçlara verilen akaryakıtın araç kartlarına, ilçelere verilen akaryakıtın ise merkez tutanağı ve ilçe tutanağı olmak üzere 2 ayrı tutanağa işlenmesini müteakip günlük akaryakıt çıkış fişlerine kaydedildiği, daha sonra Akaryakıt Şefi tarafından günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarların esas alınması suretiyle bilgisayar kayıtlarının oluşturulduğu ve ay sonlarında toplanarak İdari İşler Şube Müdürünün onayına sunulduğu, ancak ...’ın akaryakıt istasyonunda görevli personeli denetleme ve araçlara verilen akaryakıt miktarını kontrol etme şeklinde İdari İşler Şube Müdürü olarak kendisine yüklenilen görevleri yerine getirmediği anlaşıldığından,

İdari İşler Şube Müdür V. ...’ın akaryakıtın muhafazası, dağıtımı, denetimi ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen görevlerini gereği gibi yerine getirmediğinden, ... tarihi itibariyle depolarda eksik olduğu belirlenen akaryakıt (... litre) dolayısıyla oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu bulunmaktadır.

Destek Hizmetleri Daire Başkanının Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 5’inci maddesi hükmü gereğince; taşınırları kontrol etme görevi, harcama yetkilisine aittir. ... Genel Müdürlüğü Kuruluş Görev Yetki ve Teşkilat Yönetmeliği’nin 26’ncı maddesinde, Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş, Görev ve Çalışma Yönergesi’nin 8’inci maddesi ile idare araçlarının veya kiralık araçların yakıt ihtiyacını tespit ve temin etmek, araçların kilometre kontrollerini yapmak ve İdare birimlerinin genel ihtiyacı olarak belirlenen ve bütçesi tüm birimler adına tahsis edilmiş olan malların alımı işlemlerini ilgili mevzuata uygun olarak yürütmek, kullanıma verilinceye kadar ambarında muhafaza etmek, stok takibini yapmak görev ve sorumluluğu, Destek Hizmetleri Daire Başkanına verilmiştir.

Yapılan incelemede, akaryakıt pompa görevlisi tarafından ilçelere verilen akaryakıtın yakıtı verenin (pompa görevlisi) ve alanın imzası karşılığında merkez ve ilçe tutanaklarına, il merkezindeki araçlara verilen akaryakıtın ise araç kartlarına kaydedildiği, tutanaklardaki ve araç kartlarındaki miktarların günlük olarak düzenlenen çıkış fişlerine kaydedildiği, günlük fişlerin ay sonlarında toplanarak aylık düzenlenen TİF'lerin ekine konulduğu, dolayısıyla aylık akaryakıt çıkışlarının, TİF'lerle yapıldığı ve söz konusu TİF'lerin sırasıyla Akaryakıt Şefi ve İdari İşler Şube Müdürü tarafından imzalanarak Daire Başkanının onayına sunulduğu, Daire Başkanı ...'ın bunların kontrolünü genellikle mevcut ambar kayıtları üzerinden gerçekleştirdiği ancak söz konusu ambar çıkışlarının ... tarafından düzenlenen günlük akaryakıt çıkış fişlerindeki miktarlar üzerinden gerçekleştirilmesi nedeniyle yanıltıcı olduğu, dolayısıyla Daire Başkanı tarafından TİF’lerdeki akaryakıt çıkış miktarlarının bunlara esas teşkil eden günlük akaryakıt çıkış fişleri, merkez-ilçe tutanakları ve araç kartlarıyla en azından örneklem düzeyinde karşılaştırılarak yapılması gerekirken bu yönde bir kontrolün yapılmadığı,

Aynı Daire Başkanı tarafından mevzuat gereği yapılması gereken akaryakıt stok takibinin de yapılmadığı, anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince Kurumun depolarındaki akaryakıtın muhafaza edilmesini ve kontrolünü sağlamakla mükellef olan Destek Hizmetleri Daire Başkanı ...’ın akaryakıtın muhafazası, dağıtımı, depolarda eksik olduğu tespit edilen akaryakıt miktarı (... litre) nedeniyle oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu bulunmaktadır.

Taşınır Kayıt Yetkilileri ve Taşınır Kontrol Yetkililerinin Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin 6’ncı maddesinde, taşınır kayıt yetkililerinin, harcama birimince edinilen ve doğrudan tüketilmeyen taşınırların sorumluluğu altındaki ambarlarda muhafaza edilmesinden; yangına, ıslanmaya, bozulmaya, çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirlerin alınmasından ve alınmasını sağlamaktan; ambarda çalınma veya olağanüstü nedenlerle meydana gelen azalmaların harcama yetkilisine bildirilmesinden; ambar sayımının ve stok kontrolünün yapılmasından; taşınır kayıt ambarlarında kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizlikleri nedeniyle meydana gelen kayıp ve noksanlıklardan sorumlu oldukları; taşınır kontrol yetkililerinin ise taşınır kayıt ve işlemleri ile ilgili düzenlenen belge ve cetvellerin mevzuata ve mali tablolara uygunluğunu kontrol etmekten; taşınır kayıt yetkilileri ile taşınır kontrol yetkililerinin, düzenledikleri ve imzaladıkları belge ve cetvellerin doğruluğundan harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluklarının bulunduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre de, Taşınır Kayıt Yetkilisi ... ile taşınır kayıt yetkilisinin işlemlerini kontrol etmekle mükellef olan ve taşınır kayıt yetkilisi ile birlikte düzenlediği ve imzaladığı belge ve cetvellerin doğruluğundan, harcama yetkilisine karşı birlikte sorumluluğu bulunan Taşınır Kontrol Yetkilisi ...’ın da depolarda eksik olduğu tespit edilen akaryakıt miktarı (... litre) nedeniyle oluşan kamu zararı nedeniyle sorumluluğu söz konusudur.

Yılsonu Sayım Komisyonu Üyelerinin Sorumluluğu

Taşınır Mal Yönetmeliği'nin 32'nci maddesinde; ambarlardaki taşınırların en az üç kişiden oluşturulan sayım kurulu tarafından fiilen sayılacağı ve bulunan miktarların sayım tutanağının "Ambarda Bulunan Miktar” sütununa kaydedileceği hükme bağlanmıştır.

... Genel Müdürlüğü Stoklar ve Ambar Yönetmeliği'nin "25-Akaryakıt” alt başlıklı bölümünde; akaryakıt deposunun, 3 kişiden oluşturulabilecek olan tartım ve ölçüm h eti tarafından ölçüleceği, tartım ve ölçüm ekiplerinden bir kişinin akaryakıt kartları ile tartım ve ölçüm kartlarını tartım ve ölçümden önce ve sonra kontrol edeceği, iki kişinin de sayım yapacağı belirtilmiştir.

Ancak, Komisyon üyelerinin, Teftiş Kurulu Soruşturması nedeniyle vermiş oldukları ifadelerinden, akaryakıt depolarında herhangi bir ölçüm yapmadıkları bilgisi edinilen 2020 Yılsonu Sayım Komisyonu Üyelerinin fiilen ölçüm yapmış gibi yılsonu sayım tutanağını düzenledikleri, böylelikle mevzuatın kendilerine yüklediği görevleri yerine getirmedikleri ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenledikleri anlaşılmaktadır.

Komisyonun, Stoklar ve Ambar Yönetmeliği hükümleri uyarınca, 2020 yılına ilişkin akaryakıt kartlarını ölçümden önce ve sonra kontrol etmesi gerekirken bunu yapmadıkları, zira böyle bir kontrolün yapılmış olması halinde ... tarafından yapılan usulsüzlüklerin çok daha önce farkına varılabileceği kanaatine varıldığından, ... tarihi itibarıyla depolarda eksik olduğu tespit edilen ... litrelik açıktan kaynaklı kamu zararı nedeniyle 2020 Yılsonu Sayım Komisyonu Raporunu düzenleyen ve imzalayan ..., ... ve ...'nın da sorumluluğu bulunmaktadır.

Ambar Şube Müdürünün Sorumluluğu

Ambar Şube Müdürlüğü, 02.12.2021 tarihinde yürürlüğe giren “Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Görev ve Çalışma Yönergesi” ile sonradan ihdas edildiğinden ve tespitin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı Kuruluş Görev ve Çalışma Yönergesi’ nde akaryakıtı korunması ve muhafazası sorumluluğu münhasıran İdari İşler Şube Müdürlüğüne verildiğinden, diğer bir ifade ile kamu zararına yol açan eylemlerin gerçekleştirildiği dönemde Ambar Şube Müdürlüğü görevi mevcut olmadığından, oluşan kamu zararı nedeniyle Ambar Şube Müdür V. ...’nın sorumluluğu söz konusu değildir.

Sorumluların, Adli Yargıya İntikal Ettirilen Olay ile İlgili Olarak Temyiz Kurulu’nun Hüküm Dışı Kararı Vermesi Talepleri

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun “Temyiz” başlıklı 55’inci maddesinde;

“(1) Sayıştay dairelerince verilen ilamlar Sayıştay Temyiz Kurulunda temyiz olunur. Bu Kurulca verilen kararlar kesindir.

(2) Sayıştay dairelerinin ilamları;

a) Kanuna aykırılık,

b) Yetkiyi aşmak,

c) Hesap yargılaması usullerine riayet etmemek,

gibi sebeplerle, 52 nci maddenin birinci fıkrasında yazılı ilgililer tarafından temyiz olunabilir.

(3) Temyiz süresi ilamın ilgiliye tebliğinden itibaren altmış gündür.

(4) Temyiz dilekçesiyle buna ekli evrak karşı tarafa tebliğ olunur. Cevap süresi tebliğden itibaren otuz gündür. Bu cevaplar temyiz edene tebliğ olunur. Temyiz eden buna onbeş gün içinde cevap verir. Bu cevaplar da karşı tarafa tebliğ olunur. Buna da onbeş gün içinde cevap verilir.

(5) Cevaplar alındıktan sonra veya taraflardan biri süresi içinde karşılık vermediği takdirde temyiz incelemesi yapılarak karara bağlanır.

(6) Taraflar dilekçelerinde duruşma istediklerini belirtmişlerse veya Temyiz Kurulu lüzum görürse tarafları davet ederek savunmalarını dinler ve açıklama isteyebilir. Sorumlular diğer ilgililer ile birlikte açıklamalarda bulunabilirler. Taraflara ikişer defa söz verilir. Taraflardan yalnız biri gelirse onun açıklamaları dinlenir; hiçbiri gelmezse duruşma açılmaz, inceleme evrak üzerinde yapılır.

(7) Temyiz Kurulu temyiz olunan hükmü olduğu gibi veya düzelterek tasdik eder, bozar ya da Kurul üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kaldırır. Bozma halinde evrak yeniden karara bağlanmak üzere o kararı veren daireye gönderilir.

(8) Daire ilk kararında ısrar eder ve bu ısrar üzerine temyiz olunarak tekrar Temyiz Kurulunca bozma kararı verilirse daire bu karara uymak zorundadır.

(9) Temyiz Kurulunun tazmin hükmünün kaldırılmasına ilişkin kararları, temyiz konusu ilam maddesindeki bütün sorumluları kapsar.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Hüküm ve tutanaklar” başlıklı 50’inci maddesinde de;

“(1) Daireler tarafından yapılan hesap yargılaması sonucunda; hesap ve işlemlerin yasal düzenlemelere uygunluğuna veya kamu zararının sorumlulardan tazminine hükmedilir. Bu hükümler dışında, gerekli görülen hususların ilgili mercilere bildirilmesine karar verilebilir.

(2) Verilen hüküm ve kararlar gerekçeli olarak tutanağa bağlanır ve daire başkanı ve üyeler tarafından imzalanır.

(3) Hesap yargılaması sırasında, mahkemelere veya yürütülen bir soruşturma için ilgili idari mercilere verilmiş olması nedeniyle belgeleri bulunmayan hesap yargılamasına konu olan bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin yeterli görülmemesi ve kovuşturma veya soruşturma sonucunun beklenmesine gerek görülen hallerde, bu hususlara ilişkin hesap ve işlemlerin yargılanması durdurularak, hüküm dışı bırakılabilir. Hüküm dışı bırakılan hususlara ilişkin noksanlıklar giderildikten sonra bu hesap ve işlemlerin yargılanmasına devam edilir.” hükmü yer almaktadır.

Görüldüğü üzere; hesap yargılaması aşamasında hüküm dışı bırakma kararı, gerekli şartların oluşması halinde, Sayıştay Daireleri tarafından verilebilmektedir. Temyiz Kurulu’nun, Kanun’un 55’inci maddesi hükmüne göre, böyle bir karar verme yetkisi bulunmamaktadır.

Bu nedenle, sorumluların konunun Temyiz Kurulu tarafından hüküm dışı bırakılmasına dönük talebi ile ilgili olarak; somut olay bakımından Sayıştay’ın mali yargılama süreci sonunda kesin hüküm tesis edilebilmesi için, adli yargı mercileri tarafından yürütülecek cezai yargılamanın olası sonuçlarının beklenmesini gerektirecek bir durum yoktur.

Bu itibarla;

... Genel Müdürlüğü’ ne ait akaryakıt depolarında ... tarihi itibariyle yapılan sayımda, depoda olması gereken akaryakıt miktarının ... litre eksik çıkmasından kaynaklanan toplam ... TL tutarındaki kamu zararı ile ilgili olarak,

Daire Ek İlam hükmüyle sorumlu olduklarına hükmedilen kamu görevlisinin temyiz dilekçesinde yer verdiği (Ek İlam hükmünde belirlenen esas ve sorumluluğa ilişkin) itiraz ve karşı görüşlerinin REDDİNE ve bununla birlikte oluşan kamu zararının Daire Ek İlam hükmünde belirlenen sorumlulara ödettirilmesi, yönündeki kararın TASDİKİNE, oy birliğiyle,

6085 sayılı Kanunun 57’nci maddesi hükmü gereği, bu Kararın yazılı bildirim tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Sayıştay’da karar düzeltilmesi yolu açık olmak üzere,

Karar verildiği 02.10.2024 tarih ve 57184 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.